تعیین خط فقر خانوارهای شهری استان آذربایجان‌شرقی با استفاده از سیستم مخارج خطی

اندازه گیری فقر در هر جامعه، می تواند روند تحولات فقر در آن جامعه را قابل فهم ساخته و تصویری از این تحولات را در طول زمان ارائه دهد. در نتیجه، دولت قادر به هدف گذاری و اتخاذ تصمیمات مناسب و انجام اقدامات لازم خواهد بود. در این راستا مطالعه آماری فقر و تجزیه وتحلیل آن در سطح استان می تواند راهنمایی برای برنامه ریزان برای کاهش فقر باشد. در این مقاله، خط فقر مناطق شهری استان آذربایجان شرقی با بهره گیری از روش سیستم مخارج خطی پویا با فرض شکل گیری عادات و با استفاده از روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری طی دوره 1380 تا 1390 برآورد شده و برای این برآورد، از مولفه های هشت گروه کالایی شامل: خوراک، پوشاک، مسکن، ملزومات، بهداشت و درمان، حمل ونقل و ارتباطات، تفریح و تحصیل و گروه سایر، به همراه شاخص قیمت آنها که توسط مرکز آمار ایران انتشار یافته، استفاده شده است. نتایج به دست آمده از برآوردها که با استفاده از نرم افزارهای stata و eviews حاصل شده اند، نشان می دهند که در طول دوره مورد بررسی، فقر در مناطق شهری استان آذربایجان شرقی، با نرخ رشد متوسط 23 درصد روندی کاملاً صعودی دارد. درصد خانوارهای شهری زیر خط فقر استان به طور متوسط 50 درصد است و شاخص های شکاف فقر و شدت فقر به ترتیب با مقدار متوسط 42 درصد و 23 درصد در انتهای دوره کاهش یافته اند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده برای شاخص های فقر، می توان گفت اگرچه سیاست های فقرزدایی طی دوره ده ساله مورد مطالعه تحقیق، تا حدودی باعث بهبود وضعیت رفاهی در بین افراد فقیر شده است؛ اما با این حال، طی این دوره تعداد افرادی که به زیر خط فقر رفته اند، افزایش قابل توجهی یافته است. یکی از دلایل عمده این افزایش، می تواند روند افزایشی حرکت قیمت ها باشد که راه حل مقابله با آن مهار تورم توسط دولت است.

Determining the Poverty Line of Urban Households in East Azerbaijan Province by Using Linear Expenditure System

Measuring poverty can make the process of poverty evolutions understandable in every society and present an image of these developments during the time. Government can target and adopt appropriate decisions to do necessary measures as a result. In this regard, statistical study of poverty and its analysis at the level of province can be a guide for planners to reduce penury. The poverty line of urban areas in east Azerbaijan was estimated by using dynamic linear expenditure system (DLES) method assuming the formation of habits and using seemingly unrelated regression (SUR) model during 2001 to 2011. Components of eight commodity groups including food, clothing, housing, appliances and furniture, healthcare, transport and communication, recreation and education, and a group for other issues were used as well as their price index published by statistical center of Iran. The results obtaining from estimations by using STATA and Eviews soft wares indicate that poverty of urban areas in east Azerbaijan has ascending trend with an average growth rate of 23% during the period under review. The percentage of urban households below the poverty line of the Province is 50 percent on average, and poverty gap and severity of poverty indices have been reduced with average values of 42% and 23% respectively at the end of the period. Thus, according to the results for indicators of poverty, it can be said that although poverty eradication policies during the tenyear period of this research have improved the welfare of the poor people partially, the number of people below the poverty line has increased considerably during this period. The process of escalating prices can be one of the main reasons for this increase that can be solved by the government with curbing inflation.