تعیین عوامل موثر بر انتخاب مکان واحدهای مسکونی با استفاده از مدل انتخاب گسسته (مطالعه موردی: شهر تبریز)

تصمیم‌گیری مناسب برای انتخاب مکان واحدهای مسکونی توسط مدیران شهرها، شرکت‌های ساخت و ساز مسکن، مراکز تفریحی و آموزشی، مستلزم شناخت ترجیحات خانوارها در این حوزه است. هدف این مقاله، بررسی عوامل موثر بر انتخاب مکان مسکونی و اندازه‌گیری میزان اثرگذاری این عوامل بر احتمال انتخاب می‌باشد. برای این منظور، از مدل انتخاب گسسته‌ لاجیت چندجمله‌ای، استفاده شد و مناطق شهر، براساس ارزش معاملاتی املاک محلات، دسته‌بندی و از طبقه ها به صورت تصادفی، براساس تراکم مسکونی و در کل از 383 خانوار، نمونه گیری شد. نتایج نشان دادند ویژگی‌های اقتصادی خانوار، از جمله درآمد، قیمت‌ و اجاره‌بهای واحد مسکونی، بعد خانوار، ویلایی یا آپارتمانی بودن، دسترسی مراکز تفریحی و آموزشی، زمان و هزینه‌های رفت‌وآمد، از عوامل تعیین‌کننده هستند. براساس یافته‌های این تحقیق اثبات شد که رفتار و ترجیحات خانوارهای محلات مختلف، یکسان نمی‌باشد؛ برای مثال افزایش قیمت و اجاره‌بها در محلات با ارزش معاملاتی پایین، اثر منفی بر انتخاب داشته، ولی در محلات با ارزش بالاتر، به عنوان بهبود کیفیت واحد مسکونی، تلقی شده و احتمال انتخاب، افزایش یافته است، همچنین گرایش به واحدهای آپارتمانی در محلات با ارزش بالا، بیشتر از محلات ارزان‌قیمت می‌باشد. توجه به تفاوت‌های رفتاری خانوارها در انتخاب واحدهای مسکونی در محلات مختلف توسط ذی‌نفعان، ذی‌نفوذان و ذی‌ربطان، بسیار مهم است.