میزان فشردگی و گستردگی توسعه مدیریت شهری از منظر توسعه پایدار (مطالعه موردی : شهر یزد)

با افزایش سریع جمعیت جهان و تمرکز آن در شهرها، حومه‌گستری و گسترش افقی شهرها، سرعت بالایی گرفته و بحران برنامه‌‌ریزی شهری در اکثر نقاط جهان، ابعاد گسترده‌ای یافته است؛ از این رو، پارادایم توسعه شهری فشرده برای نیل به پایداری و عدالت اجتماعی و فضایی، مطرح گردیده است. در همین راستا، این مقاله درصدد است با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از مقوله تراکم شهری، چگونگی توسعه شهری فشرده و گسترده شهر یزد را تبیین نماید. جامعه آماری تحقیق، شهر یزد و سازمان مسکن و شهرسازی این استان و همچنین حجم نمونه، کل مساحت شهر یزد می‌باشد. برای جمع‌آوری اطلاعات جامع و مفید مرتبط با موضوع تحقیق، از پرسشنامه، بازدید و پایش میدانی، استفاده گردید. به منظور آزمون فرضیه‌های تحقیق، بررسی نقش متغیرها و به دست آوردن نتایج، از نرم‌افزارهای spss و lisrel، مدل تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس استفاده شد. براساس بررسی‌های صورت گرفته در سال‌های 85-1345، مساحت شهر یزد، حدود 19 برابر و جمعیت آن، 5 برابر افزایش یافته است. طی این سال‌ها، تراکم ناخالص جمعیتی شهر، از 3/131 نفر به 5/34 نفر در هکتار، کاهش یافته است. کاهش شدید تراکم ناخالص جمعیتی، بیانگر گستردگی بیش از حد شهر و خالی ماندن فضاهای زیاد و غیرفعال سطوح شهری در محدوده شهری یزد و در نهایت، توسعه افقی و گسترده شهر یزد می‌باشد که این امر باعث ناپایداری شهری در توزیع بهینه خدمات و دسترسی به امکانات زندگی برای ساکنان شهر و افزایش هزینه‌های زیرساختی و اتلاف انرژی شده است.