تحلیل منابع و نهادهای اجتماعی موثر بر بهبود رفتار مصرفی خانوار شهری (مطالعه موردی: رفتار مصرفی انرژی)

الگوی مصرف هر جامعه‌ای، نقش برجسته‌ای در دستیابی آن جامعه به توسعه دارد؛ زیرا تغییرات آن، تاثیرات قبل توجهی بر دیگر متغیرهای کلان اقتصادی دارد. انرژی، مهم‌ترین کالایی است که مقوله اصلاح الگوی مصرف و رفتار مصرفی در رابطه با آن، به صورت جدی موضوعیت می‌یابد. با توجه به اینکه بالغ بر نیمی از انرژی در کشور، متعلق به بخش خانوار است؛ نقش و جایگاه آن در مصرف انرژی، بسیار موثر است. مهم‌ترین مولفه تاثیرگذار بر رفتار مصرفی خانوارها، عوامل فرهنگی- اجتماعی هستند و این امر به دلیل وجود نگرش و رفتار مصرفی اعضای خانواده‌هاست که ریشه فرهنگی- اجتماعی دارد. در این تحقیق، سعی شده است تا منابع و نهادهای اجتماعی موثر بر رفتار مصرفی جامعه شهری و به تبع آن، کارایی مصرف انرژی خانوار شهری و میزان تاثیرگذاری و اهمیت هر کدام از آنها، مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور از روش‌های اسنادی، پیمایشی و تحلیل‌های کیفی، استفاده شده است. داده‌های جمع‌آوری شده، مبتنی بر نظر خبرگان این حوزه بودند و با آزمون فریدمن و بهره‌گیری از نرم‌افزار spss، تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان دادند نهاد خانواده، از بیشترین میزان تاثیرگذاری برخوردار است و پس از آن، نهاد رسانه و نهادهای آموزشی، اهمیت نسبتاً یکسانی دارند. نهادهای دولتی و عمومی، شخصیت‌ها و چهره‌های مطرح اجتماعی و نیز گروه‌های مرجع و دوستی، در رده بعدی هستند که تاثیر نسبتاً یکسانی دارند. آخرین منبع اجتماعی، نهادهای مردمی و غیرانتفاعی می‌باشند که نسبت به سایر منابع و نهادهای اجتماعی ذکر شده، از تاثیر کمتری برخوردارند.