معرفی کتاب

کتاب حاضر، تعریف و شناخت جامعی از حوزه نظری و عملی شناختهشده با عنوان فناوری تعلیم و تربیت1 و یا فناوری آموزش2 ارایه می‌دهد. گرچه معانی ضمنی دو واژه آموزش و تعلیم و تربیت، اندکی با هم تفاوت دارند ولی تعریف نویسندگان کتاب حاضر، در برگیرنده هر دو اصطلاح میباشد. هرچند میتوان استدلال نمود که هریک از این دو واژه در برخی از جنبهها وسیعتر و جامعتر از دیگری است، اما مولفین کتاب حاضر در هنگام اشاره به اصطلاح فناوری آموزشی آن را در معنایی ویژه و گسترده مدنظر قرار میدهند که شامل انواع یادگیری اعم از یادگیری هدفمند و غیرهدفمند، معلم محور و یادگیرنده محور، و آموزشهای رسمی و غیررسمی میباشد. کتاب حاضر برگرفته از تجربیات و دانشی است که اعضای انجمن ارتباطات و فناوری آموزشی، در طول فعالیت و مذاکراتشان با یکدیگر بهدست آوردهاند. اغلب فصول، توسط این اعضا نگاشته شده است و یا به‌عنوان همکار در نوشتن آن مشارکت داشتهاند. تمام فصول توسط اعضای متخصص و برجسته انجمن فناوری آموزشی، مورد ارزیابی و داوری قرار گرفته است. نظرات انتقادی و سازنده این افراد در زمان نگارش و تجدید نظر کتاب طی سال‌های 2005 و 2006 سبب به‌سازی کیفی کار شده است.انجمن ارتباطات و فناوری آموزشی، اعضای زیادی در سراسر جهان دارد و پژوهش در مورد کاربرد فناوری آموزشی در سراسر جهان در حال رشد و شکوفایی است. انتظار میرود که مطالب این کتاب توسط گروه وسیعی از خوانندگان به‌ویژه آنهایی که در مراحل ابتدایی مطالعه این رشته هستند، مورد استفاده قرار گیرد. ادعای ما آن است که این کتاب بر اساس تجربیات نویسندگان و برمبنای بررسی سیر تحول تاریخی رشته فناوری آموزشی در کشور آمریکا به رشته تحریر درآمده است.این کتاب با تعریف فناوری آموزشی در فصل 1 آغاز میشود. به دنبال آن هر یک از مفاهیم و اصطلاحات کلیدی مندرج در این تعریف به تفصیل در فصول بعدی 2 تا 9 تفسیر میشوند. فصل 10 زمینه تاریخی تعریف فوق را با مرور عناصر اصلی تعاریف قبلی انجمن ارتباطات و فناوری آموزشی دنبال میکند. فصل 11 جایگاه ملاحظات اخلاقی را در این حوزه بیان کرده و فصل 12 با بحث درباره پیامدهای تعریف فوق برای برنامههای علمیدر رشته فناوری آموزشی به پایان میرسد.همانگونه که در مورد تعاریف قبلی هم صادق است، تعریف حاضر از فناوری آموزشی دیدگاه فعلی و تفکر معاصر در اینباره را منعکس میکند و سبب بحث درباره معانی متعدد فناوری آموزشی میشود.کتاب ترجمه شده حاضر، ضمن بررسی مفاهیم قبلی تکنولوژی آموزشی به ضرورت ارایه تعریفی جدید از این حوزه میپردازد. دلیل این امر بهویژه از آنجا ناشی میشود که در هزاره سوم به‌دلیل نقش محوری فناوری‌ها در برقراری ارتباط بین دنیای کار و دانش، استفاده از آنها برای مقاصد آموزشی گسترش یافته است. استفاده روزافزون از این فناوری‌ها نه تنها چهره فیزیکی کلاس‌های درس را تغییر داده است. بلکه بر ماهیت و مفهوم ِیادگیری تاثیر گذاشته و هم‌زمان با آن نقش معلمان و دانش‌آموزان را تغییر داده است. بهطوری که در حال حاضر فناوریها، فرصتهایی را برای تغییر و تبدیل تجارب کلاسی دانش‌آموزان به تجاربی تعاملی، متقابل و مشارکتی فراهم کرده است. هم‌زمان با ایجاد فرصتها، تهدیدهایی از نظر عدم رعایت ارزشها و اخلاقیات در تهیه و تولید مواد آموزشی، نقض حقوق مولف به وجود آمده است که در کتابهای قبلی تکنولوژی آموزشی کمتر مورد توجه نویسندگان و مولفان محترم داخلی قرار گرفته است. در تعریف جدید ارایهشده از تکنولوژی آموزشی در این کتاب، تیمی از متخصصان و صاحبنظران شناخته شده این رشته ضمن بررسی نقش و تاثیر تکنولوژی آموزشی بر پیشبرد فرایندهای یادگیری، هر یک از مولفههای مندرج، این مفهوم را به‌طور مفصل و به ترتیب در فصول متوالی کتاب مورد بحث و بررسی قرار دادهاند. لازم به ذکر است که باتوجه به مصطلحبودن عنوان تکنولوژی آموزشی برای نامیدن رشته دانشگاهی مرتبط با مباحث این کتاب، مترجمان برای نامگذاری کتاب نیز از همین واژه استفاده نمودهاند اما در درون متن کتاب در همه جا اصطلاح فناوری به‌جای واژه تکنولوژی بکار گرفته شده است.