نقش شبکه های اجتماعی مجازی در قابلیت های پژوهشی دانشجویانتحصیلات تکمیلی

مقدمه: استقبال گسترده دانشجویان از شبکه های اجتماعی مجازی، فرصت بی نظیری را برای پیگیری تاثیرات کاربست این رسانه بر قابلیت های تحصیلی آنان فراهم آورده است. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی بر قابلیت های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام گرفت.مواد و روش ها: روش پژوهش از نظر راهبرد اصلی، کمی، از نظر راه کار اجرایی، میدانی و از نظر تکنیک تحلیلی، توصیفی- پس رویدادی بود. جامعه آماری را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی، شهید بهشتی و محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1393-1392، با حجم تقریبی 20000 نفر تشکیل می داد. روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده بود. حجم نمونه با توجه به مدل کرجسی- مورگان و با در نظر گرفتن خطای a=0.05، نزدیک به 377 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه شبکه های اجتماعی مجازی (با پایایی a=0.66)، پرسشنامه قابلیت های پژوهشی در قالب هشت مولفه (با پایایی a=0.97) استفاده شد. روایی ابزار با نظر اساتید راهنما تایید گردید و داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه 20 و آزمون آنالیز واریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد.نتایج: تاثیر جداگانه کاربست شبکه های مجازی بر قابلیت پژوهشی و مولفه های توانایی انتخاب موضوع و تبیین مساله، جستجوی تحت وب، تبحر در نگارش علمی، اجرای پژوهش و گردآوری داده ها، توانایی طبقه بندی و تحلیل، توانایی تدوین و تفسیر نتایج و گزارش آن معنی دار است و بر توانایی فیش برداری و اخلاق پژوهشی معنی دار نیست. هم چنین تاثیر جنسیت بر مولفه انتخاب موضوع و تبیین مساله و تبحر در نگارش علمی معنی دار و بر سایر مولفه ها معنی دار نیست. در نهایت تاثیر تعامل بین کاربست شبکه های مجازی و جنسیت بر هیچ یک از قابلیت های پژوهشی معنی دار نیست.نتیجه گیری: شبکه های اجتماعی با اتکا به ظرفیت فرامتنی خود در ارتباط هایی که شکل داده اند باعث تفاوت هایی در سطح قابلیت های پژوهشی دانشجویان کاربر شبکه های مجازی در مقایسه با سایرین شده اند. بنابراین آموزش و فرهنگ سازی و نظارت کارشناسانه و مستمر بر فضای این شبکه ها و برنامه ریزی برای آینده می تواند پیشنهادی اساسی برای سیاست گذاران و دست اندرکاران حوزه مجازی باشد.