ارایه الگوهای حوادث شغلی براساس وابستگی گروه‌های ریسک-آسیب (مطالعه موردی)

مقدمه: روش تحلیل تناظر و تهیه الگوی حوادث و مخاطرات شغلی قادر به پیش گویی و پیش بینی حوادث و اولویت بندی ریسک ها و آسیب ها به صورت خودکار می باشد. این روش برای هر شرکتی ، صرف نظر از اندازه آن قابل اجرا می باشد. هدف این مطالعه ارایه الگوی حوادث و مخاطرات شغلی براساس وابستگی گروه های ریسکآسیب می باشد که با استفاده از آن می توان حوادث شغلی را مدیریت کرد.روش کار: در این مطالعه گزارش های حوادث شغلی ثبت شده در سازمان تامین اجتماعی در یک دوره زمانی ده ساله از ابتدای سال 1384 تا پایان سال 1393 (300,222 حادثه) جمع آوری شده و نوع ریسک و آسیب مربوط به هر یک از حوادث براساس معیارهای سازمان بین المللی کار مشخص شده و در یک ماتریس ریسک آسیب ( 18 * 18) طبقه بندی گردید. با استفاده از تحلیل تناظر و انجام فرآیند ادغام، گروه های ریسک آسیب به صورت جداگانه شناسایی گردید که از آنها به عنوان الگوهای حوادث و مخاطرات شغلی استفاده شد. در الگوهای مربوطه وابستگی بین ریسک ها و آسیب ها قابل شناسایی است که این امر باعث تسهیل تصمیم گیری در ارزیابی ریسک در شرکت های تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی می گردد.یافته ها: با توجه به تحلیل های انجام شده، سه گروه حوادث شغلی به دست آمد که متغیرهای این سه گروه از الگوهای به دست آمده استخراج شده است. اولین گروه از شش ریسک و هفت آسیب تشکیل شده است که متغیرهای ریسک (تماس با مواد داغ، حوادث ناشی از مواد سوزنده و خورنده، تماس با مواد شیمیایی، حوادث ناشی از مواد سمی، تماس با تجهیزات الکتریکی، انفجار و آتش سوزی) و آسیب (سوختگی، سایر آسیب ها، آسیب های چندگانه، گاز گرفتگی، خفگی، مسمومیت و خطرات محیط زیستی) هستند، دومین گروه از هفت ریسک و شش آسیب تشکیل شده است که متغیرهای ریسک (حوادث ناشی از جابه جایی کردن، پرتاب پلیسه یا ذرات، خفگی، لغزیدن، سقوط افراد، سقوط اشیا و سایر حوادث ) و آسیب (پیچش و رگ به رگ شدن، فرو رفتن اجسام در بدن، فرو رفتن اجسام در چشم، بریدگی و قطع عضو، زخم سطحی و زخم عمیق) می باشند. در نهایت سومین گروه از پنج ریسک و پنج آسیب تشکیل شده است که متغیرهای ریسک (ریزش وماندن زیر آوار، تصادف با وسیله نقلیه، برخورد با وسایل مختلف، گیر کردن داخل یا بین اشیاء، حوادث ناشی از ابزار دستی) و آسیب (شکستگی اعضا، در رفتگی، کمر درد، ضرب خوردگی، کوفتگی و له شدگی) هستند. لازم به ذکر است که با بررسی این الگوها می توان به تشخیص و اولویت بندی حوادث شغلی پرداخت.نتیجه گیری: گروه های به دست آمده باعث ایجاد فرصت های جدید در جهت توسعه برنامه های کاربردی به منظور تحلیل، تفسیر و مدیریت خودکار حوادث شغلی در راستای به حداقل رساندن عدم قطعیت و افزایش عینیت می گردد. مزیت تحلیل های انجام گرفته در این مطالعه نسبت به سایر تحلیل های مشابه در نظر گرفتن هم زمان ریسک ها و آسیب ها و به دست آوردن گروه های متشکل از دو متغیر است. با توجه به فراوانی و توزیع جرم متغیرهای ریسک و آسیب موجود در گروه های به دست آمده، متغیرهای ریسک و آسیب گروه 3 دارای بیش ترین اهمیت و متغیرهای ریسک و آسیب گروه 2 دارای اهمیت کم تر و متغیرهای ریسک و آسیب گروه 1 دارای کم ترین اهمیت می باشند.