ارزیابی فرهنگ ارگونومی در مرکز بهداشت شمال تهران به روش دلفی و با استفاده از پرسشنامه خبره

مقدمه: ارگونومی به معنای تطبیق و سازگاری محیط کار، ابزار کار و شرایط کار با توانایی جسمی و روانی انسان می‌باشد. بر این اساس، فرهنگ ارگونومی بر خط‌ مشی، اهداف و برنامه‌های ارگونومی تاکید دارد. هدف از این مطالعه سنجش ابعاد فرهنگ ارگونومی در ساختمان اداری مرکز بهداشت شمال تهران، به روش دلفی و با استفاده از پرسشنامه خبره است.روش کار: در این پژوهش جهت سنجش ابعاد فرهنگ ارگونومی، از روش دلفی برای تدوین پرسشنامه خبره استفاده شد. معیارهای ارزیابی بر اساس ابعاد مهندسی فاکتورهای انسانی تحت عنوان مدل ستاره 5 ضلعی و مدل فاکتورهای فرهنگ‌سازمانی تعیین گردیدند و زیر معیارها بر اساس رویکرد ماکرو ارگونومی تعیین شدند. جهت معرفی مهم‌ترین شاخص‌ها، مبادرت به تشکیل تیم خبرگان به تعداد 15 نفر گردید. بر اساس مهم‌ترین شاخص‌ها که به روش دلفی تعیین گردید، پرسشنامه، با 15 سوال، تهیه و تدوین شد. روایی پرسشنامه به روش محتوایی و نیز پایایی به روش آزمون آلفای کرونباخ با استفاده از نرم‌افزار spss 24 انجام گردید. معیارهای فرهنگ ارگونومی بر اساس فراوانی پاسخ‌های منفی رده‌بندی گردید. بیشترین فراوانی پاسخ منفی نشان‌دهنده وضعیت نامناسب ارگونومی و کمترین فراوانی نشان‌دهنده بهتر بودن نسبی شرایط فرهنگ ارگونومی می‌باشد. یافته ها: روایی پرسشنامه، به دلیل تهیه لیست و پرسش از خبرگان به‌صورت محتوایی مورد تایید می‌باشد. همچنین با توجه به نرخ ضریب آلفای کرونباخ که معادل 0.77 است، پایایی پرسشنامه نیز مورد تایید است. با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی فرهنگ ارگونومی در این مرکز که به‌صورت میانگین درصد فراوانی محاسبه شد، می‌توان اذعان نمود از میان 6 معیار اصلی ارزیابی، شاخص اطلاعات و ارتباطات با میانگین امتیاز 66 دارای بیشترین میانگین امتیاز منفی و شاخص‌های مدیریت، کارکنان، طراحی تجهیزات، چیدمان محیط و ویژگی‌های شغلی به ترتیب با میانگین امتیازهای 58، 56، 54/67، 49/5 و 36/8 در رده‌های بعدی قرار گرفتند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج پرسشنامه فرهنگ ارگونومی و تحلیل آن ‌که به روش دلفی و نظر تیم خبرگان تهیه شد می‌توان اذعان نمود که سطح فرهنگ ارگونومی در این مرکز که بر اساس شاخص‌های مربوطه موردبررسی قرار گرفت، شرایط قابل قبولی ندارد. ضروری است تا با برگزاری دوره‌ها و سمینارهای ارگونومی و به اشتراک‌گذاری کلیپ‌ها، جزوات، پوسترها، دوره‌های آموزشی و تدوین دستورالعمل‌های ارگونومی به توسعه فرهنگ ارگونومی در سازمان کمک نمود.

evaluation of ergonomics culture at the north tehran health center by delphi method and using an expert questionnaire

introduction: ergonomics culture emphasizes ergonomics policies, goals, and programs that create behavioral, environmental, and structural reforms in the governing environment of the organization. the present study assesses the ergonomics culture dimensions in the north tehran health center office building through the delphi method and an expert questionnaire.material and methods: the delphi method was used to develop an expert questionnaire. the evaluation criteria were determined based on the engineering dimensions of human factors and the organizational culture factor model. besides, the subcriteria were specified based on the macroergonomics approach. in this case, the most critical subcriteria were chosen using 15 experts and the delphi method. thus, a questionnaire was developed with 15 questions. the ergonomics culture criteria were classified considering the frequency of negative responses. the highest frequency of negative response demonstrated poor ergonomic status and vice versa.results: the results revealed that the maximum average negative score among the six principal evaluation criteria was related to the information and communication index at an average score of 66. the other criteria were ranked as follows: the management, staff, equipment design, environment layout, and job characteristics with average scores of 58, 56, 54.67, 49.5, and 36.8, respectively.conclusion: the ergonomics culture questionnaire was prepared and analyzed by an expert team using the delphi method. according to the indices, the ergonomics culture level was unacceptable at the north tehran health center. thus, it is recommended to provide ergonomics courses and seminars, video clips, pamphlets, posters, and related courses. also, training and development of ergonomics instructions can help establish an ergonomics culture in the organization to a significant extent.