بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه سودمندی، رضایت و سهولت استفاده (use) جهت ارزیابی کاربردپذیری گوشی‌های همراه هوشمند برای کاربران سالمند

مقدمه: کاربردپذیری به معنای سودمندی، بهره‌وری و رضایت کاربر از یک محصول می‌باشد. به‌موازات رشد جمعیت سالمندان، نیاز به تولید محصولات متناسب با این گروه سنی نیز افزایش یافته است. از پرکاربردترین محصولات دنیای مدرن می‌توان به گوشی‌های همراه هوشمند اشاره نمود. پرسشنامه سودمندی، رضایت و سهولت استفاده (use)، ابزاری دقیق، سریع و آسان جهت ارزیابی کاربردپذیری می‌باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین روایی و پایایی پرسشنامه use جهت کاربری گوشی‌های هوشمند در گروه سالمندان انجام پذیرفت. روش کار: پرسشنامه use در سال 2001 توسط lund با هدف بررسی چهار بعد کاربردپذیری شامل سودمندی، رضایتمندی، راحتی در استفاده و راحتی در یادگیری در قالب 30 آیتم و با استفاده از مقیاس لیکرت هفت‌درجه‌ای طراحی گردید. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظرات 9 نفر متخصص در حوزه‌های مرتبط استفاده شد. سپس شاخص روایی محتوا و ضریب نسبی روایی محتوا بر اساس فرمول محاسبه گردید. برای بررسی پایایی، پرسشنامه در بین 50 نفر از سالمندان در دسترس که واجد شرایط بودند توزیع گردید. سپس، سازگاری درونی چهار بعد پرسشنامه توسط ضریب آلفای کرون باخ و سنجش تکرارپذیری پرسشنامه از طریق روش آزمون بازآزمون بررسی شد. درنهایت، برای تعیین حساسیت، ویژگی و نقطه برش پرسشنامه از منحنی ویژگی عملی گیرنده (roc) استفاده شد. یافته ها: طبق نظر متخصصین، همه سوالات از لحاظ شاخص روایی محتوا امتیاز بالای 0/78 را کسب نمودند، اما از لحاظ ضریب نسبی روایی محتوا چهار مورد از آیتم‌ها امتیازی کمتر از 0.78 داشته و از پرسشنامه حذف شدند. همچنین طبق نتایج حاصل از سنجش پایایی، هر دو امتیاز همبستگی درونی و تکرارپذیری مقادیر قابل قبولی را کسب کردند. ضریب آلفای کرون باخ برای بعد سودمندی، 0/771؛ بعد رضایتمندی، 0/862؛ بعد راحتی در استفاده، 0/756 و راحتی در یادگیری، 0/798 به دست آمد. در منحنی roc، نقطه برش با حساسیت و ویژگی، به ترتیب، 97/8 و 75 درصد، 4/88 به دست آمد و سطح زیر منحنی در این نقطه برش، 81 درصد بود.نتیجه گیری: مقایسه یک محصول با معیارهای استاندارد جهت تعیین سطح کاربردپذیری آن محصول ضروری می‌باشد. نسخه فارسی پرسشنامه use ابزاری قابل‌اعتماد جهت سنجش کاربردپذیری با مقادیر روایی و پایایی قابل‌قبول می‌باشد و می‌توان از این پرسشنامه در مطالعات آتی در حوزه کاربردپذیری گوشی‌های همراه استفاده نمود.

validity and reliability of the persian version of usefulness, satisfaction, and ease of use (use) questionnaire for evaluation of smartphones for elderly users

introduction: usability has been defined as the extent to which specific users can efficiently use a product to achieve specific goals. along with the increased number of the elderly population, there is a need for usercentered products for this group of people. smartphones are widely used products in modern society. use (usefulness, satisfaction, and ease of use) questionnaire is an easytouse, quick, and accurate instrument to assess product/service usability. thus, this study was done to determine the validity and reliability of the farsi version of the use questionnaire to evaluate the usability of smartphones for elderly users.material and methods: the use questionnaire was developed by lund (2001) to assess usability, considering four separate dimensions: usefulness, satisfaction, ease of use, and ease of learning. this is a 30item questionnaire that evaluates usability on a 7point likert scale. in order to assess the face and content validity of the questionnaire, a panel of nine experts was asked to rate the relevancy, clarity, simplicity, and necessity of each question using the likert scale. subsequently, the content validity ratio (cvr) and content validity index (cvi) were computed. in order to confirm the reliability of the questionnaire, two methods of internal reliability and testretest reliability were used. in this sense, cronbach rsquo;s alpha was calculated as the measure of internal reliability. cronbach rsquo;s alpha equal to and above 0.7 was considered the minimum acceptable value. to measure the testretest, 50 old adults (aged 60 years old and above) were asked to answer the questionnaire twice at a twoweek interval. then, the pearson correlation coefficient was calculated between the two sets of scores. also, the receiver operating characteristic (roc) curve was utilized for specifying its sensitivity, specificity, and cut off pointresults: based on the comments of the expert panel, cvi scores of all questionnaire items were above 0.78, whereas four items rated less than 0.78 in terms of cvr scores; and, consequently, were removed from the questionnaire. moreover, according to the reliability assessment results, both internal correlation and testretest scores obtained acceptable values. specifically, cronbach rsquo;s alpha coefficient for usefulness, satisfaction, ease of use, and ease of learning were 0.771, 0.862, 0.756, and 0.798, respectively. in the roc curve, the cutoff point was reported as 4.88 with the sensitivity and specificity of 97.8% and 75%, respectively, and area under the roc curve at this cutoff point was obtained 81%.conclusion: comparing a product rsquo;s characteristics with standards is a prerequisite to determining the level of usability of that product. the farsi version of the use questionnaire is a reliable tool for measuring usability with satisfactory validity and reliability. this questionnaire can be used in future studies in smartphone usability.