biplot analysis of diallel crosses for yield and some morphological traits in durum wheat

Six varieties of durum wheat were included in a full diallel mating design during 2003-2004 and 2004-2005 cropping seasons in the farm of maragheh dryland agricultural research institute (dari), iran. parental durum wheat genotypes and their complete diallel progenies were grown in a randomized complete block design with two replications in the growing seasons of 2005-06. the highest values of number of seeds per spike, one hundred seed weight and seed yield were obtained in gerdish. the gca effects indicated that zardak was an ideal general combiner for one hundred seed weight, coleoptile length, number of germinated seeds, number of seeds per spike, growth vigor and radicle length. crosses of knd1149//68/ward × waha and zardak × chehel daneh exhibited the highest value of seed yield and significant heterosis. graphic analysis indicated that the hybrid between knd1149//68/ward and waha was the best hybrid for seed yield, because it integrated the four genes (a2, d1, d2 and probably d3) for seed yield. zardak, knd1149//68/ward and gerdish can be used either as the best parents for selection programs based on their gca effects, or as a superior parent in hybrid programs based on their sca effects.

تجزیه و تحلیل بای‌پلات تلاقی‌های دای‌آلل برای عملکرد و برخی از صفات مورفولوژیک گندم دوروم

تعداد 6 ژنوتیپ گندم دوروم دیم در طول سال‌های 831382 و 841383 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه تلاقی داده شدند. شش ژنوتیپ گندم دوروم و نسل اول حاصل از تلاقی دای‌آلل کامل آنها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در سال زراعی 851384 کاشته شدند. بیشترین تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه و عملکرد دانه در رقم گردیش بدست آمد. اثرات ترکیب‌پذیری عمومی نشان داد که رقم زردک به عنوان یک ترکیب‌کننده عمومی مناسب برای وزن صد دانه، طول کلئوپتیل، تعداد بذور جوانه‌زده، تعداد بذور در سنبله و طول ریشه‌چه بود. تلاقی Knd1149//68/ward × Waha و زردک × چهل دانه بیشترین میزان عملکرد دانه و هتروزیس معنی‌دار برای این صفت را نشان داد. تجزیه گرافیکی نشان داد که هیبرید بینKnd1149//68/ward  و Waha بهترین هیبرید برای عملکرد دانه بود، زیرا آنها حامل چهار ژن (A2،D1، D2 و احتمالاً D3) برای عملکرد دانه بودند. در مجموع ژنوتیپ‌های زردک، Knd1149//68/ward و گردیش می‌توانند یا به عنوان بهترین والدین برای انتخاب نتاج بر اساس ترکیب‌پذیری عمومی آنها و یا به عنوان والد برتر در برنامه‌های تولید هیبرید بر اساس ترکیب‌پذیری خصوصی آنها باشند.