ارائۀ مدل پیش‌بینی تصادفات مدارس حاشیۀ راه‌ها با روش شبکه‌های عصبی مصنوعی (مطالعۀ موردی: استان زنجان)

زمینه و هدف: مدارس حاشیۀ راه‌ها همواره به‌عنوان مناطقی شناسایی می‌شوند که احتمال تصادف عابران پیادۀ خردسال در مجاورت آن‌ها زیاد است؛ لذا پیش‌بینی وضعیت تصادفات این مدارس می‌تواند در جهت شناسایی و اولویت‌بندی آن‌ها به‌منظور انجام اقدامات ایمن‌سازی فیزیکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. در این مطالعه، سعی بر آن است تا روشی برای پیش‌بینی تصادفات مدارس حاشیۀ راه‌ها ارائه شود.روش: برای پیش‌بینی تصادفات از روش شبکه‌های عصبی مصنوعی، به‌منظور پیش‌بینی شاخص شدت تصادفات (p) در حوزۀ نفوذ مدارس حاشیۀ راه‌ها اقدام شد. برای آموزش شبکه از اطلاعات مربوط به مدارس حاشیۀ راه‌های استان زنجان استفاده شده است و مدل پیشنهادی بر اساس بخش دیگری از همین اطلاعات موردِآزمایش قرار گرفته است. نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد که شبکۀ عصبی مصنوعی فیت‌نِت از بین سه شبکۀ عصبی منتخب به‌منظور تخمین خروجی، بهترین نتایج را در ارتباط با پیش‌بینی شاخص تصادفات برای مدارس حاشیۀ راه‌ها انجام می‌دهد. درنهایت، اعتبارسنجی مدل با مقایسۀ اختلاف مقادیر پیش‌بینی‌شده توسط مدل و مقادیر موجود انجام پذیرفته است که نتایج نشان داد اختلاف مقادیر پیش‌بینی‌شده با مقادیر موجود در اکثر نقاط در حد صدم و در تعدادی کمتر از 0.2 و در موارد معدودی غیرقابل‌اغماض می‌باشند. درنتیجه، نوع شبکه و ساختار آن نیز بر دقت پیش‌بینی نتایج تاثیر بسزایی دارد که در این پژوهش، شبکۀ عصبی فیت‌نِت نسبت به دو شبکۀ دیگر، خروجی‌های مناسبی داشته و افزایش تعداد نورون نیز در بهبود نتایج آن موثر بوده است.پیشنهادها: به‌منظور کاهش تصادفات و سوانح ترافیکی مناطق نزدیک مدارس پیشنهاد می‌شود که پس از انتخاب روش اولویت‌بندی و تعیین مدارس برای ایمن‌سازی، اقداماتی از قبیل استفاده و بهبود علایم افقی و عمودی در محدودۀ مدارس، اعمال محدودیت سرعت در مناطق نزدیک مدارس، اعمال جرایم با مبالغ بیشتر در این محدوده، اختصاص محل‌های ویژه برای توقف اتوبوس مدارس در صورت وجود، ایجاد محل‌های ویژه به‌منظور پیاده‌روی دانش‌آموزان در کناره راه‌ها، حضور پلیس در محدودۀ مدارس، بهره‌گیری از افراد آموزش‌دیده به‌عنوان گذربان مدارس در ساعات اتمام زمان مدارس، استفاده از کیف و لباس‌های دارای شبرنگ برای دانش‌آموزان، تامین نور کافی در مناطق نزدیک مدارس و استفاده از نوارهای لرزاننده جهت آگاهی رانندگان مدّنظر قرار گیرد