رابطه شاخص‌های توسعه اقتصادی –اجتماعی و تلفات ناشی از تصادفات ترافیکی در ایران

زمینه و هدف: تلفات ناشی از تصادفات ترافیکی در چند دهه اخیر از مسائل اجتماعی مهم کشور بوده است. اگرچه، این پدیده مورد تحقیقات گسترده قرار گرفته است اما به ندرت به صورت طولی و برحسب شاخص های اقتصادی اجتماعی کلان مورد نظر بوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تلفات ناشی از تصادفات ترافیکی برحسب شاخص های اقتصادی اجتماعی، اشتراک تلفن همراه، نرخ تورم، نرخ مشارکت نیروی کار، نرخ باسوادی، رشد جمعیت شهری، سرانه تولید ناخالص داخلی و تعداد پایگاه های اورژانس کشور بوده است.روش: این پژوهش از نوع کمّی- طولی است که به روش سری زمانی انجام شده است و رابطه متغیرها را در دوره 1399-1370 مورد نظر قرار داده است. داده های مورد نیاز از مرکز آمار ایران، سازمان پزشکی قانونی  و بانک جهانی، جمع آوری شده اند. برای بررسی رابطه کوتاه مدت و بلندمدت، از الگوی خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی در نرم افزار مایکروفیت، استفاده شده است.یافته ‌ها: در دوره بلندمدت با افزایش شاخص های نرخ تورم، نرخ مشارکت نیروی کار، نرخ اشتراک تلفن همراه و بالا رفتن سرانه تولید ناخالص داخلی، تلفات ناشی از تصادفات افزایش داشته است اما با افزایش نرخ جمعیت شهری و تعداد پایگاه های اورژانس از تلفات تصادفات کاسته شده است. به علاوه، نرخ با سوادی رابطه معناداری با تلفات تصادفات ندارد.نتیجه ‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که  تلفات ناشی از تصادفات ترافیکی در ایران به عنوان یک مساله حاد اجتماعی، متاثر از شاخص های کلان توسعه اقتصادی- اجتماعی است.

investigating the relationship between socio-economic development indicators and traffic accidents’ fatalities in iran

background and objective: casualties caused by traffic accidents have been one of the significant social problems in the country during the last few decades. although it has been broadly researched, it has rarely been longitudinally and in terms of macro socio-economic indicators. the main purpose of this study was to investigate the casualties caused by traffic accidents in terms of socio-economic indicators including; mobile phone subscription, inflation, labor force participation, literacy, urban population growth, gdp per capita, and the road emergency centers.method: this is quantitative-longitudinal research using a time-series method that has investigated the relationship of variables during 1991-2020. the data have been collected from iran statistics center, forensic medicine organization, and world bank. to investigate the short-term and long-term relationship, the auto-regressive model in microfit software has been used.findings: based on the long-term results, by increasing inflation, labor force participation, mobile phone subscription, and gdp per capita, the casualties caused by accidents have increased. but by increasing the rate of urban population and the road emergency centers the causalities have decreased. in addition, the literacy rate does not have any significant relationship with accident fatalities.results: the results revealed that casualties due to traffic accidents as an acute social problem are affected by macro indicators of socio-economic development.