تدوین مدل ساختاری نقش سلامت روانی بر رفتارهای پرخطر رانندگی جوانان: نقش واسطه ای تاب آوری

زمینه و هدف: رانندگی و سلامت روانی، یکی بدون دیگری معنا و مفهوم پیدا نمی کنند؛ حضور این دو عنصر در کنار هم باعث کاهش هزینه و آسیب  های مربوطه در ابعاد مختلف آن برای جامعه و خانواده ها می گردد. ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل ساختاری نقش سلامت روانی بر رفتارهای پرخطر رانندگی جوانان با میانجی‌گری تاب آوری انجام پذیرفت. روش: در این مطالعۀ توصیفی-همبستگی، 383 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد تبریز به روش نمونه گیری در دسترس و از طریق شرکت در کلاس های مجازی، به‌صورت آنلاین در پژوهش حاضر شرکت نموده و به پرسشنامه های سلامت روانی-اجتماعی کیزز (2002)، ابعاد تاب آوری وانگیلد (2002) و پرسشنامۀ خطرپذیری (1387) پاسخ دادند. این روش با توجه به محدودیت تردد هنگام جدی‌شدن خطر کرونا انتخاب شد. برای تجزیه‌ وتحلیل داده ها نیز از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی از برازش قابل‌ قبولی برخوردار است؛ زیرا تصریح شد سلامت روانی تاثیر معنی داری بر ابعاد تاب آوری دارد و این تاثیر به‌صورت مستقیم و مثبت است. همچنین مولفه‌های سلامت روانی به‌صورت مستقیم و منفی، مولفه‌های رفتار پرخطر رانندگی را تحت‌تاثیر قرار داده است. در ادامه نیز مشخص شد که سلامت روانی به‌طور غیرمستقیم و به‌طور کلی با واسطۀ تاب آوری، قدرت تبیین رفتارهای پرخطر رانندگی را دارا می‌باشد. نتیجه گیری: مطابق با یافته ها، سلامت روانی باعث افزایش میزان تاب آوری و درنتیجه سبب کاهش گرایش به رفتار پرخطر رانندگی در بین جوانان می شود؛ زیرا در صورت فقدان سلامت روانی و میزان تاب آوری در بین افراد، بی نظمی ترافیکی و درنتیجه میزان هزینه های متعدد اجتماعی اقتصادی برای جامعه و خانواده ها رو به فزونی خواهد داشت.

Developing a structural model for the role of mental health in highrisk driving behaviors of young people: the mediating role of resilience

Background and aim: Driving and mental health do not make sense without each other; The presence of these two elements together reduces the costs and related harms in its various dimensions for society and families. Therefore, the present study was conducted to develop a structural model of the role of mental health on highrisk driving behaviors of young people with mediating of resilience. Method: In this descriptivecorrelational study, 383 undergraduate students of Tabriz Azad University by online sampling method and by participating in virtual classes, were participated in the present study online and to answerd the Kezes mentalsocial health questionnaire (2002), Wangild Dimensions of Resilience (2002) and Risktaking Questionnaire (2008). This method was chosen due to traffic restrictions when the corona risk became serious. Structural equations modeling method was used to analyze the data. Findings: The results showed that the proposed model has an acceptable fit; Because it was stated that mental health has a significant effect on the dimensions of resilience and this effect is direct and positive. Mental health components also directly and negatively affect the components of highrisk driving behavior. It was further found that mental health has the power to explain highrisk driving behaviors indirectly and generally through resilience. Conclusion: According to the findings, mental health increases the rate of resilience and consequently reduces the tendency to highrisk driving behavior among young people; Because in the absence of mental health and the level of resilience among individuals, will increase traffic disorder and consequently the amount of various socioeconomic costs for society and families.