ارزیابی نرخ کاهش سرعت و شتاب به عنوان شاخص‌های ایمنی رانندگان اتوبوس‌های تندرو در تهران

زمینه و هدف: اگرچه سابقه تخلفات و تصادفات ترافیکی رانندگان، تا حد زیادی بیانگر وضعیت رانندگی و مهارت ها ی ایشان است، اما از آنجا که این داده ها ماهیتی انفعالی دارند، در سالهای اخیر محققین رویکردهایی را پیشنهاد داده اند که ماهیت پیشگیرانه داشته و به عنوان شاخص های جایگزین، به جای داده های تصادفات قابل استفاده می باشند. نرخ تغییر ات سرعت و نرخ تغییرات شتاب حین رانندگی، از جمله شاخص هایی هستند که اخیراً تو جه زیادی به آنها شده است. این دو شاخص برگرفته از رفتار میدانی رانندگان می باشند. در مطالعه حاضر سعی شده است با بهره گیری از پروفیل سرعت رانندگان، شاخص های مذکور به عنوان معیاری برای سنجش ایمنی رفتار ایشان بررسی گردند. با توجه به اهمیت بالای کاهش ریسک رانندگی رانندگان مدهای حمل و نقل همگانی به خصوص مد اتوبوس های تندرو (به علت سرعت بالاتر و ظرفیت بالاتر در مقایسه با اتوبوس های معمولی) و همچنین کمبود مطالعات مشابه در زمینه تحلیل ریسک رفتار میدانی رانندگان این مد در سطح کشور، مطالعه حاضر به بررسی شاخص های مذکور در خطوط اتوبوس های تندرو در تهران پرداخته است. روش: در این مطالعه، ابتدا مروری می شود به ساختار و روش اندازه گیری این دو شاخص و سپس به منظور بررسی همبستگی این شاخص ها با تصادفات، 176 نفر از رانندگان اتوبوس های تندروی تهران (خط 3 و 5) با استفاده از سیستم موقعیت یاب گوشی هوشمند مورد مطالعه قرار گرفته و همبستگی بین شاخص های بدست آمده از رفتار میدانی رانندگان و سابقه تصادفات آنها محاسبه می شود. یافته ها: هر دو شاخص بدست آمده از رفتار میدانی رانندگان در زمان رانندگی دارای همبستگی مثبت و معنادار با تصادفات دو سال اخیر رانندگان بوده اند. شاخص نرخ تغییرات شتاب دارای همبستگی معنادار بالاتری با تصادفات رانندگان بود و آستانه 2-متر/ثانیه نیز بالاترین همبستگی را در بین آستانه های این شاخص داشت که به عنوان آستانه بحرانی انتخاب گردید.  نتیجه گیری:  با توجه به نتایج همبستگی بدست آمده می توان از شاخص های مذکور به منظور ارزیابی ایمنی رفتار میدانی رانندگان ناوگان خطوط اتوبوس های تندرو بهره گرفت.همچنین همبستگی بالاتر نرخ کاهش شتاب در مقایسه با نرخ کاهش سرعت بیانگر عملکرد بهتر این شاخص در تحلیل رفتار میدانی رانندگان است.

Evaluation of the rate of reducing speed and acceleration as safety indicators for highspeed buses drivers in Tehran

Background and aim: Although the history of traffic violations and accidents of drivers largely reflects their driving status and skills, but because this data is passive in nature, in recent years, researchers have proposed approaches that are preventive in nature and can be used as alternative indicators instead of accident data. The rate of change of speed and the rate of change of acceleration while driving are among the indicators that have received a lot of attention recently. These two indicators are derived from drivers' field behavior. In the present study, it has been tried to examine the mentioned indicators as a criterion for measuring the safety of their behavior by using the speed profile of drivers. Due to the high importance of reducing drivers 'driving risk, public transportation modes, especially highspeed buses modes (due to higher speeds and higher capacity compared to conventional buses) as well as the lack of similar studies in the field of risk analysis of drivers' field behavior of this fashion in the country, the present study has examined the mentioned indicators in the highspeed buses lines of Tehran. Method: In this study, first the structure and method of measuring these two indicators are reviewed and then in order to investigate the correlation of these indicators with accidents, 176 highspeed bus drivers in Tehran (lines 3 and 5) is studied with the use of smartphone positioning system and the is calculated correlation between the indicators obtained from the field behavior of drivers and their accident history. findings: Both indicators obtained from drivers 'field behavior while driving had a positive and significant correlation with drivers' accidents in the last two years. The acceleration change rate index had a significantly higher correlation with drivers' accidents and the threshold of 2 m / 3 s had the highest correlation among the thresholds of this index which was selected as the critical threshold. Conclusion: According to the obtained correlation results, the mentioned indicators can be used to assess the safety of field behavior of drivers of the fleet of highspeed buses lines. Also, the higher correlation of the acceleration reduction rate compared to the speed reduce rate indicates the better performance of this index in the analysis of drivers' field behavior.