مدل‌سازی و ارائۀ یک ابزار اولویت‌بندی اقدامات اصلاحی ایمنی در محورهای شریانی برون‌شهری

زمینه و هدف: خسارات مالی تصادفات جاده‌ای در بیشتر کشورها، بهبود وضع ایمنی راه‌ها را به هدفی بسیار مهم در مدیریت ایمنی و مهندسی ترافیک تبدیل کرده است. حجم بالای تصادفات و خسارات جانی و مالی ناشی از آن‌ها در کشور ما مستلزم یک سازوکار مدیریتی است. تاکنون روش­های اولویت­بندی اقدامات اصلاحی بدون درنظرگرفتن میزان هزینه به فایده بوده و این اقدامات عمدتاً بر اساس فایدۀ کل ارائه می­شدند. در این پژوهش،‌ یک ابزار مفید برای اولویت‌بندی اقدامات اصلاحی ارائه شده است. روش: هدف اصلی در این پژوهش،‌ مدل‌سازی و اولویت‌بندی اقدامات اصلاحی در محورهای برون‌شهری می‌باشد. برای پاسخ به این سوال که اقدامات اصلاحی مختلف در نقاط متعدد شبکۀ حمل‌ونقلی نسبت به هم چه اولویتی دارند، ابتدا مدل توصیفی تصادفات برای محور موردمطالعه ساخته شد و بر اساس اقدامات اصلاحی، میزان کاهش تصادفات مجدداً تخمین زده شد که از میزان کاهش تصادفات هم مقدار فایدۀ ناشی از اقدام اصلاحی محاسبه شد. میزان هزینۀ هر اقدام اصلاحی هم از سازمان راهداری استعلام گردید. به‌منظور دستیابی به اهداف موردمطالعۀ محور یاسوج اصفهان به‌عنوان مطالعۀ موردی در نظر گرفته شد. دادۀ تصادفات از راه دوخطه به طول 90 کیلومتر طی سال‌های 93 تا 95 برای شناسایی نقاط حادثه‌خیز انتخاب گردید. متغیرهای موردبررسی برای ساخت مدل شامل شاخص هم‌سنگ خسارت مالی، درصد وسیلۀ نقلیۀ سنگین، لگاریتم میانگین ترافیک روزانه و درصد شیب‌ راه می‌باشد. به‌منظور اولویت‌بندی اقدامات اصلاحی، از روش‌های بهینه‌سازی (سود حداکثر یا هزینۀ حداقل) با استفاده از مدل برنامه‌ریزی ریاضی و ضریب تعدیل تصادف به‌منظور محاسبۀ مقدار کاهش تصادف استفاده گردید. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشترین میزان تصادف در مکان‌هایی با خصوصیات هندسی پیچ یا قوس، تقاطع و دوربرگردان اتفاق افتاده است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که با سطح بودجه‌های کم مانند نصب تابلو مسیرنما و خطر در مسیر در تقاطع‌ها و ایجاد نوار لرزاننده در پیچ‌ها و قراردادن ضربه‌گیر در دوربرگردان می‌توان سبب کاهش تصادفات شد.

Modeling and presenting a tool for prioritizing safety corrective measures in suburban arterial axes

Background and aim: Road accidents financial losses in most countries, improving roads   safety has become a very important goal in safety management and traffic engineering. The high volume of accidents and the resulting human and financial losses in our country requires a management mechanism. So far, the methods of prioritizing corrective actions have been without considering the amount of cost to benefit, and have been largely based on total benefit. In this study, a useful tool is presented for prioritizing corrective actions. Method: The main purpose of this study is to model and prioritize corrective actions in suburban areas. To answer the question of what is the priority of different corrective actions in different parts of the transportation network, first a descriptive model of accidents was made for the axis under study and based on corrective actions was reestimated the rate of accidents reduction which from the rate of reduction of accidents was calculated the amount of benefit resulting from the corrective action. The cost of each corrective action was also inquired from the Highway Organization. In order to achieve the studied objectives, the YasujIsfahan axis was considered as a case study. The 90kilometer twolane crash data was selected to identify accidental hotspots during 201416. The variables studied to build the model include the weighted financial loss index, the percentage of heavy vehicles, the logarithm of the average daily traffic and the percentage of slope. In order to prioritize corrective actions and to calculate the amount of accident reduction, optimization methods (maximum profit or minimum cost) were used using mathematical planning model and accident adjustment coefficient .  Findings: The findings show that the highest rate of accidents occurred in places with geometric characteristics of curves, intersections and turns. Conclusion: The results show that can reduce accidents with low budget levels such as the installation of directional and danger signs on the way at intersections and the creation of vibrating bar in turns and insert the shock absorber in the uturn.