بررسی احتمال خطر تصادف جاده‌ای در شرایط مختلف جوّی در محورهای برون شهری استان سمنان

زمینه و هدف: امروزه شدت و تعداد تصادفات جاده‌ای ناشی از عوامل اقلیمی در جاده‌های برون‌شهری استان سمنان افزایش‌ یافته است؛ لذا این پژوهش‌، نظر به اهمیت موضوع و با هدف بررسی احتمال خطر تصادف جاده‌ای در شرایط مختلف جوّی، برای محورهای برون‌شهری اصلی استان سمنان انجام شد. روش: برای به‌دست‌آوردن احتمال خطر تصادف جاده‌ای در شرایط مختلف جوّی به روش توصیفی تحلیلی، ابتدا به جمع‌آوری و پردازش داده‌های عناصر اقلیمی موثر بر تصادفات جاده‌ای در یک بازۀ زمانی 15 ساله از 5 ایستگاه سینوپتیک، 14 محور اصلی و داده‌های ترافیکی در سال‌های 1395 تا 1397 پرداخته شد؛ سپس بر مبنای مفهوم احتمالی پالم و مبنی بر تئوری فرایند تصادفی، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها صورت پذیرفت. یافته‌ها: بالاترین احتمال پالم و ریسک نسبی تصادف برای نوع و شدت بارندگی به‌ترتیب به میزان 0.845 برای عدم بارندگی و 2.18 برای روزهای برفی محاسبه گردید. ریسک‌های نسبی تصادف برای نوع بارندگی، شدت بارندگی و شرایط جوّی در بزرگراه 44، دوبرابر بیشتر از سایر انواع راه‌ها است. نتیجه‌گیری: ریسک نسبی تصادف با نامساعدشدن شرایط هوا با آهنگ شدیدی در جاده‌ها افزایش می‌یابد؛ جاده‌ها و گردنه‌های مناطق نیمه‌خشک سرد استان همچون گردنۀ آهوان، بشم، خوش ییلاق، فولادمحله در فصل زمستان، شرایط برف و یخ‌بندان دارند؛ درحالی‌که درجاده‌های کویری استان در فصل تابستان، عنصر اقلیمی حداکثر دما، موثرترین عامل در تصادفات است.

Investigation of probability of road accidents risk in different climatic conditions in suburban axes of Semnan province

Background and aim: Today, the severity and number of road accidents caused by climatic factors has increased in the suburban roads of Semnan province; Therefore, this study, due to the importance of the subject and with the aim of investigating the probability of road accidents risk in different climatic conditions, was conducted for the main suburban axes of Semnan province.  Method: In order to obtain the probability of road accidents risk in different climatic conditions by descriptiveanalytical method, first was paid to collect and process data of climatic elements affecting road accidents in a period of 15 years from 5 synoptic stations, 14 main axes and traffic data in 2016 to 2018; Then, data were analyzed based on Palm's probabilistic concept and stochastic process theory.  Findings: The highest palm probability and relative accident risk for the type and intensity of rainfall were calculated to be 0.845 for no rainfall and 2.18 for snowy days, respectively. The relative accident risks for rainfall type, rainfall intensity and weather conditions on Highway 44 are twice as high as for other types of roads.  Conclusion: The relative risk of accidents increases with unfavorable weather conditions at a severe rate on the roads; Roads and passes in the cold semiarid regions of the province, such as Ahovan Pass, Bashm, Khosh Yilagh, Foolad Mahaleh in winter, have snow and icy conditions; While in the desert roads of the province in summer, the climatic element of maximum temperature is the most effective factor in accidents.