تحلیل فضایی و پیش‌بینی میزان تصادفات رانندگی در سطح شبکۀ معابر شهری

زمینه و هدف: با توجه به افزایش روزافزون تعداد خودروهای شخصی و متعاقب آن، افزایش مشکلات ترافیکی و خاصه تصادفات ترافیکی و تحمیل هزینه های گزاف جانی و مالی به جوامع شهری، شناسایی نقاط و نواحی حادثه خیز ترافیکی به‌منظور انجام برنامه های عملی در راستای کاهش و یا به‌حداقل‌رساندن میزان تصادفات ترافیکی و ارتقای سطح ایمنی سامانۀ حمل‌ونقل شهری اهمیت زیادی داشته و به همین نسبت عدم پیش بینی دقیق نقاط پرخطر و عدم توجه به شاخص های زمینه ساز تصادف می تواند هزینه را برای بخش عمرانی و مدیریتی کشور روزبه روز افزایش دهد. روش: ازاین‌رو پژوهش‌ حاضر به روش توصیفی اسنادی و با ماهیتی کاربردی و با هدف شناسایی مولفه های تاثیرگذار در بروز حوادث ترافیکی شهر اردبیل و مدل‌سازی و پیش بینی میزان وقوع حوادث ترافیکی به نگارش درآمده است. به‌منظور گردآوری آمار و اطلاعات موردنیاز پژوهش،‌ از روش کتابخانه ای و به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده های فضایی نیز از نرم افزارهای arcgis 10.4 و geoda استفاده شده است. یافته ها: نتایج بررسی های صورت‌گرفته در پژوهش‌ حاضر بیانگر وجود الگوی خوشه ای در پراکنش فضایی تصادفات ترافیکی شهر اردبیل می باشد. این تصادفات در جهت جغرافیایی شمال غربی جنوب شرقی، به مرکزیت ثقل هستۀ مرکزی شهر اردبیل توزیع پیدا کرده است؛ به‌طوری‌که کانون های اصلی وقوع تصادفات نیز در این محدوده واقع‌ شده است. نتیجه گیری: نتایج به‌دست‌آمده از سنجش خودهمبستگی فضایی متغیرهای پژوهش‌ با میزان بروز تصادفات ترافیکی بیانگر آن است که بین متغیرهای تراکم ایستگاه های اتوبوس، تراکم فضاهای با بافت ارگانیک، تراکم کاربری های جاذب سفر، تراکم جمعیت، تراکم راه های دسترسی و سرعت تردد وسایط نقلیه در شبکۀ معابر شهر اردبیل و میزان وقوع تصادفات ترافیکی این شهر، همبستگی فضایی مثبت و معنی دار برقرار بوده و بین متغیرهای ضریب مالکیت خودرو شخصی، فاصله از تقاطع های اصلی شهر و حجم تردد وسایط نقلیه با میزان وقوع تصادفات ترافیکی، همبستگی فضایی منفی و معنی دار برقرار است. همچنین نتایج به‌دست‌آمده از مدل gwr نیز نشانگر قابلیت بالای متغیرهای مستقل مورداستفاده در پژوهش‌، در تبیین میزان تغییرات وقوع تصادفات ترافیکی در سطح شبکۀ معابر و محلات شهری اردبیل بوده است.

Spatial analysis and forecasting of driving accidents at the levelof urban road network

Background and aim: Due to the daily increasing number of private cars andconsequently increase in traffic problems, especially traffic accidents and the imposingexorbitant human and financial costs on urban communities, is very important toidentify traffic accidental points and areas in order to carry out practical plans to reduceand or minimizing the rate of traffic accidents and improving the safety level of theurban transportation system, and in the same way, not accurately predicting highriskpoints and not paying attention to the underlying indicators of the accident, can increasecost of construction sector and the country's management day by day.Method: Therefore, the present study, which is practical in method of descriptivedocumentaryand nature, has been written with the aim of identifying the effectivecomponents in the occurrence of traffic accidents in Ardabil city and modeling andpredicting the occurrence of traffic accidents. the library method has been used in orderto collect statistics and information required for research, and ARCGIS 10.4 and Geodasoftware have been used in order to analyze spatial data.Findings: The results of the studies conducted in the present study indicate theexistence of a cluster pattern in the spatial distribution of traffic accidents in Ardabil.These accidents are geographically distributed in the northwestsoutheast direction tothe center of gravity of central core of Ardabil city. so that the main centers ofoccurrence of accidents are located in this area. In fact, it can be said that the maincenters of traffic accidents in Ardabil city were mostly corresponding to thegeographical location of Imam Hossein Square (Tazeh Square), part of Imam KhomeiniStreet (between Fajr Square (Bazaar) to the Gandarmery intersection), Ghiam Square,Mobarezan Square and the distance between these intersections, the first BaniHashemHighway (Moghan Road), Darupakhsh Street, Madar Square, the distance betweenMobarezan Square (Meshgin Gate) to Saadi Square (Shohada Highway), the distancebetween Isar Square And Besat Square, Tohid Square, distance between Mojez andMolayosef and Hakim Nezami Square. In fact, the mentioned intersections andpassages are considered as hot spots of traffic accidents and in other words, the highestnumber of occurrence of accidents compared to the adjacent areas has been observed inthese places.Conclusion: The results obtained from measuring the spatial autocorrelation ofresearch variables with the incidence of traffic accidents indicate that a positive andsignificant spatial correlation is established between the variables of bus stationsdensity, density of spaces with organic texture, density of adsorbent land uses,population density, access road density and speed of vehicles traffic in road networkof Ardebil city and the rate of occurrence of traffic accidents in this city, and There is asignificant and negative spatial correlation between the variables of personal carownership coefficient, distance from the main intersections of the city and the volumeof vehicle traffic with the incidence of traffic accidents. Also, the results obtained fromthe GWR model indicate the high capability of the independent variables used in theresearch, in explaining the rate of changes in the occurrence of traffic accidents in thenetwork of roads and urban areas of Ardabil.