ارزیابی تاثیر شرایط آب‌وهوایی و محیطی روی شدت تصادفات تکوسیله‌ای

زمینه و هدف: دلایل مختلفی در وقوع تصادفات دخالت دارند که شناخت تمامی آن‌ها تقریباً امکان‌پذیر نیست؛ اما با مطالعۀ دقیق این پدیده می‌توان برخی از علل اصلی را که نقش بیشتری در وقوع این پدیده دارند، شناسایی کرد. ازآنجایی‌که شرایط آب‌وهوایی و محیطی تاثیر قابل‌توجهی در شدت تصادفات دارند، در این پژوهش به برآورد و بررسی شدت تصادفات تک‌وسیله‌ای در شرایط آب‌وهوایی مختلف پرداخته ‌شده است تا فاکتورهای آب‌وهوایی و محیطی تاثیرگذار شناسایی شوند.روش: به‌دلیل آنکه شدت تصادفات، ماهیت ترتیبی دارند، برای مدل‌سازی از مدل‌های لوجیت ترتیبی استفاده گردید. برای به‌دست‌آوردن مدل نهایی، ابتدا تمامی متغیرها وارد مدل شدند و با استفاده از روش حرکت رو به عقب، متغیرهایی که معناداری کافی نداشتند، از مدل حذف شدند. پس از مدل‌سازی، تحلیل حساسیت روی متغیرهای نهایی صورت گرفت تا تاثیر تغییرات هریک از متغیرها روی شدت تصادفات تک‌وسیله‌ای به دست آید. داده‌های تصادفات تک‌وسیله‌ای محور اهر - کلیبر به‌عنوان نمونۀ آماری از محورهای استان آذربایجان شرقی انتخاب گردید که تصادفات تک‌وسیله‌ای در این محور شامل 225 تصادف خسارتی، 85 تصادف جرحی و 14 تصادف فوتی بوده‌اند.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: در مدل نهایی این محور، 5 متغیر مستقل به دست آمد که همگی از نوع متغیرهای گسسته هستند و فرض صفربودن ضرایب متغیر در این مدل رد شد. این متغیرها عبارتند از متغیر دمای هوای بیش از 20 درجۀ سانتی‌گراد، متغیر بارش برف، متغیر بارش باران بیش از 6 میلی‌متر، متغیر فصل پاییز و متغیر فصل زمستان. همۀ متغیرها ضریب مثبت به دست آوردند و رابطۀ مستقیمی با افزایش شدت تصادفات تک‌وسیله‌ای داشتند. با استفاده از این نتایج می‌توان احتمال شدت تصادفات تک‌وسیله‌ای در این محور را برای روز موردنظر تخمین زد و نظارت پلیس راه، آمادگی نیروهای امدادی و اورژانس را مدیریت کرد. همچنین از نتایج این مدل پیش‌بینی می‌توان در مدیریت دینامیکی ترافیک، سیستم‌های هشدار هوا، مدیریت هوشمند ایمنی راه‌ها و مدیریت محدودیت سرعت وسایل نقلیه استفاده کرد.