نقش عناصر آب‌وهوایی در تصادفات جاده‌ای در شمال غرب ایران

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر نقش شرایط آب‌وهوایی در بروز سوانح جاده‌ای، توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود معطوف داشته است. بیشتر مردم تصور می‌کنند شرایط جوّی نمی‌تواند به‌عنوان یک مانع در رانندگی محسوب شود مگر در شرایطی که مسافرت به دلیل شرایط نامساعد آب‌وهوایی و جاده‌ای امکان‌پذیر نباشد. باوجود این تصور، مطالعات مختلفی در زمینۀ ارتباط بین شرایط جوّی و حمل‌ونقل صورت گرفته است. بررسی نقش عناصر آب‌وهوایی در بروز تصادفات در محورهای مختلف شمال غرب کشور از اهداف متصور این پژوهش است.روش: روش پژوهش ازنظر ماهیت، روش و نحوۀ انجام آن از نوع توصیفی - تحلیلی است. برای مطالعه در زمینۀ روش‌های تحلیل تصادفات از روش‌های آماری مانند میانگین‌ها و آزمون‌های آماری استفاده شد. منطقۀ موردمطالعه در این پژوهش شامل استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل است. داده‌های مورداستفاده شامل آمار روزانه و ساعتی تصادفات در 3 سال منتهی به سال 1393 می‌باشد. در این پژوهش از آمارنامه‌های بانک اطلاعات تصادفات نیروی انتظامی، داده های ساعتی ایستگاه‌های هواشناسی سینوپتیک مستخرج از بانک اطلاعات و آمار سازمان هواشناسی و نیز از روش کتابخانه‌ای استفاده شد.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج یافته‌ها نشان داد با توجه به حجم زیاد انواع تصادفات جاده‌ای، متغیرهای آب‌وهوایی، یکی از مولفه‌های مهم در رخداد تصادفات جاده‌ای در سه استان اردبیل، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی است. وقوع تصادفات جاده‌ای در نیمه‌های روز از مهم‌ترین نتایج این یافته است. حداکثر تعداد تصادفات در نیمسال اول و نیمسال دوم، در نیم‌روز در این زمان قابل‌توجه است. ترکیب شرایط زمانی و اقلیمی باعث ایجاد تصادفات جاده‌ای شده است. عنصر آب‌وهوایی باعث ایجاد تفاوت در توزیع فضایی تصادفات جاده‌ای می‌گردد از قبیلِ 1-کاهش رطوبت و خشکی هوا و تا حدی بالابودن میزان دما و 2- بالابودن رطوبت نسبی. در برخی از محورهای پرمخاطره‌، کاهش رطوبت و خشکی هوا و تا حدودی بالابودن دما باعث رخداد تصادفات گردید