بررسی بازتاب اساطیر یونان در آثار نظامی گنجوی

از دیرباز ادبیات ملل مختلف، همواره بر یکدیگر تاثیر متقابل داشتهاند و کمتر ملتی از این تاثیرپذیریها دور مانده است؛ برای نمونه میتوانیم به دو کشور کهن و ریشهدار ایران و یونان اشاره کنیم که روابط و تبادلات فرهنگی آن‌ها، به شکلهای گوناگونی در ادبیات دو کشور نمود پیدا کرده است. تتبع در آثار شاعران و نشان دادن این تاثیرپذیریها میتواند در فهم آثارشان و گشودن گره‌های شرح اشعار بسیار سودمند باشد. در این جستار، با واکاوی خمسه نظامی، روشن شده است که حکیم گنجه، از طریق ترجمه آثار یونانی به عربی یا فارسی، با اساطیر یونان آشنا بوده است و بسیاری از حکایت هایش را با تاثیرپذیری مستقیم یا غیر مستقیم از اساطیر یونانی به تصویر کشیده است؛ چنان‌که در پردازش حکایت‌های «اسکندر و آرایشگر»، «جمشید با خاصگی محرم»، «اسکندر و نوشابه»، «شهر مدهوشان»، «شبان و انگشتری» و «فتنه» به اسطوره های یونانی «شاه میداس»، «آمازونها»، «مایلو» و «گیگس یا ژیرس» نظر داشته است.