نگاهی به ظرفیت‌های نمایشی و اقتباسی خاوران‌نامه ابن‌حسام خسفی

اقتباس از آثار ادبی برای سینما که در گستره مطالعات بین‌رشته ای دسته‌بندی شده است، در دهه های اخیر توجه تطبیق گرایان زیادی را به خود جلب کرده است. در این دیدگاه، ادبیات تطبیقی می کوشد با ایجاد ارتباط میان علوم انسانی و به‌ویژه ادبیات با سایر علوم و دانش ها، آن را از حالت صرفاً نظری خارج کند و در ارتباط با دیگر هنرها و به‌ویژه سینما، غنایی تازه ببخشد. در این مقاله، با تکیه بر جایگاه و اهمیت اقتباس از آثار ادبی در سینما، خاوران‌نامه ابن‌حسام خسفی را به‌عنوان اثری واجد شرایط اقتباس، با رویکردی تطبیقی و تعاملی میان ادبیات و سینما مورد بررسی قرار می‌دهیم و برخی وجوه نمایشی آن را مشخص می‌کنیم. وجوه نمایشی که خاوران نامه را اثری واجد شرایط برای اقتباس سینمایی میکنند، عبارت‌اند از: بهره مندی از نمود داستانی و روایت‌گونه، شخصیت های نمایشی، تعلیق، تنوع کشمکش و همچنین برخورداری از غنای محتوایی و هماهنگی بین محتوا و فضا و تصاویر ارایه‌شده در متن. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با محوریت متن خاوران‌نامه و استفاده از تیوری های پذیرفته‌شده در ارتباط با مسیله اقتباس در سینما است که با توجه به رویکرد مکتب آمریکایی و نگاه بین‌رشته ای آن در ادبیات تطبیقی، پیش رفته است.