کارکرد محوری نقاب دینی در شعر شاملو و ادونیس

کارکرد شخصیت‌های تاریخی در شعر معاصر فارسی و عربی، از جلوه‌های مختلفی برخوردار است و کاربست «نقاب» آن شخصیت‌ها در شعر، یکی از مهم‌ترین انواع آن به‌ شمار می‌آید. نقاب‌پردازی، ازجمله شگردهای هنری و بلاغی است که شاعر امروز، برای بیان افکار خود از آن استفاده می‌کند. گاهی نقاب یک شخصیت دینی بر چهره شاعر نقش می‌بندد تا بتواند با استفاده از ظرفیت‌ها و توانایی‌های آن شخصیت، حرف‌های خود را با مخاطب در میان بگذارد. شاملو و ادونیس نیز به‌عنوان نمایندگان شعر امروز، در زبان فارسی و عربی، تکنیک «نقاب دینی» را در شعر خود به کار گرفته‌اند تا با استفاده از این شگرد نمایشی، افکار خود را برای مخاطب‌، ملموس و مجسم کنند. در این میان، به‌‌کارگیری محوری نقاب یک شخصیت دینی که برای استفاده بیشتر شاعر از ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل شخصیت صورت می‌گیرد، در شعر ایشان نیز دیده می‌شود. در این پژوهش با تکیه بر نقد تحلیلی- توصیفی آثار شاملو و ادونیس، به بررسی تطبیقی نقاب محوری دینی با توجه به ساختار روایی و تصاویر موجود در شعر آنان می‌پردازیم. هدف ما دستیابی به برخی زوایای شعر ایشان و بررسی شیوه کاربست نقاب مزبور، با استفاده از نقد تطبیقی و کهن‌الگویی خواهد بود. بدین ترتیب، پس از واکاوی مفهوم نقاب دینی و دلایل کاربرد آن در شعر امروز، نقاب‌های اصلی و محوری شخصیت‌های دینی در شعر این دو تن را مورد توجه قرار دادیم تا سرانجام همسانی و ناهمسانی‌های کاربرد یاد‌شده در نزد آنان را به ‌‌دست آوریم.