مقایسه تطبیقی شعر «بادبان» (парус) لرمانتوف و دو ترجمه منثور و منظوم آن بر اساس نظریه آوا‌های القاگر موریس گرامون

لفظ و معنا در متن ادبی و خصوصا در شعر چنان با یکدیگر در‌می‌آمیرند که گویی تک تک واج‌ها و هجا‌های به کار رفته در این آثار با ظرافتی خاص و در راستای انتقال حس و مفهومی ویژه برگزیده شده‌اند. نظریه القای آوایی نخستین بار توسط موریس گرامون، زبان‌شناس فرانسوی مطرح شد. پژوهش حاضر با تکیه بر این نظریه و با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی آوا‌های القاگر موجود در شعر «بادبان» (парус) لرمانتوف و دو ترجمه موجود از آن می‌پردازد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شاعر به مدد تکرار همخوان‌های انسدادی، واکه‌های روشن، همخوان‌های خیشومی و واکه‌های درخشان به ترتیب احساس آشفتگی، تکاپو، نا‌خشنودی و خشم را به مخاطب القا می‌کند. از آنجاییکه تعداد واج‌های متن اصلی، ترجمه منظوم و منثور با یکدیگر برابر نیست، جهت نتیجه‌گیری دقیق و منصفانه‌تر درصد تکرار آوا‌ها نسبت به کل واج‌ها در هر متن و انحراف از معیار (لازم به یادآوری است که اصطلاح «انحراف از معیار» در معنای عام آن مد نظر است.) درصد هر تکرار نسبت به متن اصلی محاسبه شده است. در نهایت می‌توان گفت اولا ترجمه منظوم از اطناب کمتری برخوردار و از نظر تعداد واج‌های به کار رفته بسیار به شعر اصلی نزدیک است، ثانیا در هر دو ترجمه ترتیب مفاهیمی که با تکرار آوا‌ها القا می‌شوند یکسان ولیکن با متن اصلی متفاوت است و ثانیا انحراف از معیار درصد تکرار آوا‌های القاگر در ترجمه منظوم از ترجمه منثور کمتر و در نتیجه ترجمه منظوم از این حیث به متن اصلی نزدیک‌تر است. 

comparative comparison of the poem sail (парус) by lermontov and its two translations based on grammon's theory of inductive sounds

words and meanings in literary text and especially in poetry are combined with each other as if each phoneme and syllable used in these works were chosen with a special elegance and in line with conveying a special sense and concept. the theory of phonetic induction was first proposed by maurice grammon, a french linguist. based on this theory and using descriptive-analytical method, the present study investigates the inductive sounds in the poem sailing (парус) by lermontov and its two existing translations. the results of this research show that the poet instills a feeling of confusion, struggle, displeasure and anger to the audience with the help of repetition of obstruent consonants, bright vowels, khishumi consonants and bright vowels respectively. since the number of phonemes in the original text, verse and prose translation are not equal to each other, in order to make a more accurate and fair conclusion, the percentage of phonemes repeated in each text and the deviation from the standard. in both translations, the order of the concepts induced by the repetition of sounds is the same, but it is different from the original text, and secondly, the deviation from the criterion of the percentage of repetition of inductive sounds in the verse translation is lower than the prose translation, and as a result, the verse translation is closer to the original text in this respect.