بررسی تطبیقی روایت ادبی و موسیقی: رویکرد نشانه- معناشناختی (مطالعۀ موردی داستان کوتاه «مارش الغروب» یوسف ادریس)

مقالۀ حاضر بر پایۀ مطالعات نقدبنیادِ ادبیات تطبیقی و با رویکرد نشانه- معناشناختیِ گفتمانی به بررسی تطبیقیِ روایت ادبی و موسیقی در داستان کوتاه «مارش الغروب» اثر یوسف ادریس می‌پردازد. در این داستان علاوه بر عنوان‌پردازیِ موسیقایی؛ نوعی موسیقیِ فولک مربوطه به حرفه، در ساختار کلی پیرنگ آن جریان روایت را پیش‌می‌برد. در این گفتمان سه نوع حضورِ کنشی، تنشی و زیبایی‌شناختی شکل می‌گیرد و هستۀ اصلی جریان معناسازی  حضور زیبایی‌شناختی است. سوژه در این مرحله از تمام اهداف و برنامه‌های خود عبور می‌کند و بی‌اختیار آهنگ سنج‌ها را تغییر می‌دهد و موسیقی به جوهر موسیقی تبدیل می‌شود. بنابراین مساله‌ای که مطرح می‌شود این است که حضور زیبایی‌شناختی مبتنی بر چیست. چگونه گفتگوی بین ادبیات و موسیقی دگردیسی جهان را تضمین می‌کند و سبب تغییر در رابطۀ بین سوژه و هستی  می‌شود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی سه نوع حضور را در این داستان بررسی می‌کند و در ضمن آن‌ها به نقش عنوان، مکان و زمان اشاره می‌شود.  نتیجۀ بررسی نشان می‌دهد که سوژه با عبور از دو رابطۀ کنشی و تنشی بر اثر نگاه پدیدارشناختی به یک آنِ حضور و لحظۀ زیبایی‌شناختی می‌رسد و تجلی آن در بداهه‌پردازی و رابطۀ خلسه‌ای و استعلایی او با هستی نمایان می‌شود. در این مرحله درپی اختلال در رابطه کنشی و تنشی، روایت ادبی دچار گسست در مسیر پیشرفت خود می‌شود، از اینجاست که ادبیات و موسیقی وارد  گفتگو می‌شوند و برای رفع گسست، روایتِ ادبی جهانِ موسیقی را گسترش می‌دهد و بازتاب صدای روایت به موسیقی سپرده می‌شود.  

comparative study of literary narrative and music: semiotics approach (a case study of the short story marsh al-ghroub by youssef idris)*

the present article deals with the comparative study of literary fiction and music in the short story marsh al-ghroub by youssef idris, based on comparative literature criticism studies and with a semiotics of discourse approach. in this story, in addition to the musical title; a kind of folk music related to the profession. a kind of folk music related to the profession, in the overall structure of its plot, advances the narrative sequence. in this discourse three types of active, tensif and aesthetic presence are formed and the main core of the process of meaning is aesthetic presence. at this stage, the music becomes the essence of music. therefore, the issue that arises is what the aesthetic presence is based on. how the dialogue between literature and music guarantees the transformation of the world. this research examines three types of presence in this story with a descriptive-analytical method, and at the same time, they refer to the role of title, place and time. this study shows that the subject, passing through two relations of action and tension due to the phenomenological view, reaches one of presence and aesthetic moment, and its manifestation is shown in his improvisation and his ecstatic and transcendental relationship with existence. at this stage, due to the disturbance in the action and tension relationship, the literary narrative suffers a deficiency in its progress, from here, literature and music enter a dialogue, and the reflection of the voice of the narrative is entrusted to music.