واکاوی رویکرد رئالیستی انتقادیِ ضدّ امپریالیستی در اندیشۀ شعری محمّد رسول هاوار از منظر جامعه شناسیِ سیاسی

محمّد رسول هاوار شاعر کُرد عراقی از شعرای معاصر در قرن بیستم است که دوران حیاتش معاصر با سیطرۀ رژیم‌های فاشیست و سایه افکندن هژمونی امپریالیسم بر اقلیم کردستان در راستای پیشبرد سیاست راهبردی استعمار بوده است. در چنین شرایطی، هاوار به‌عنوان شاعری متعهّد، سروده‌های خود را به آینۀ بازنمایی آسیب‌های سیاسی‌ اجتماعی و اقتصادیِ ناشی از سیاست‌های امپریالیستی تبدیل کرده‌ است. در پس‌زمینۀ نگرش انتقادی و ضدّ امپریالیستی شاعر، علاوه‌ بر اِشغال و استعمار سرزمین مادری، عواملی بنیادین نهفته است که شاعر را به سوی استعمارستیزی و رویکرد ضدّ امپریالیسم سوق داده است. از آن ‌روی که تاکنون جستار مستقلّی به بررسی عوامل گرایش هاوار به اندیشۀ ضدّ امپریالیستی نپرداخته است، نگارنده بر آن است تا به بررسی این پدیده در اشعار وی بپردازد. مسالۀ بنیادین پژوهش حاضر این است که عوامل زمینه‌سازِ رویکرد ضدّ امپریالیستی، چگونه و در چه قالب‌هایی در سروده‌های شاعر نمود یافته و با چه مفاهیمی پیوند خورده است؟ جهت بررسی این مساله، نگارنده از روش توصیفی‌ تحلیل مُبتنی بر بررسی جامعه‌شناسی سیاسیِ بن‌مایه‌های سروده‌های شاعر بهره گرفته‌‌ است. جنگ‌افروزی و نگرش بازرگانی به سرنوشت ملّت‌های استعمارزده، محروم‌سازی استعمارزدگان و توجّه محض به منافع امیپریالیستی‌ کاپیتالیستی، تجارت و رواج مواد مخدّر در مستعمره‌ها، دروغین‌بودن ادّعاها و پروپاگاندای امیپریالیسم دربارۀ حقوق بشر، سکوت امپریالیسم غربی در برابر کشتار مردم کُرد و نقش آنان در تباهی سرنوشت کُردها در همکاری با رژیم عراق و تعیین دولت‌های دست‌نشاندۀ استعماری‌ امپریالیستی برای تامین منافع در کردستان از پُربسامدترین عوامل زمینه‌ساز نگرش ضدّ امپریالیستیِ شاعر و کُنش دیالکتیکی‌ انقلابی در تقابل با سلطه‌جویی امپریالیسم است. 

a sociological analysis of realist-critical anti -imperialist approach in the poetic thoughts of mohammad rasoul havar

mohammad rasoul havar, an iraqi kurdish poet, is a contemporary poet in the 20th century, that her life time was contemporary with the dominance of fascist regimes and the shadow of imperialism’s hegemony over iraqi kurdistan in order to advance the strategic policy of colonialism. in such a situation, havar, as a committed poet, has turned his poems into a representation of the political-social and economic damages caused by imperialist policies. in the background of the poet’s critical and anti-imperialist attitude, in addition to the occupation and colonization of the motherland, there are fundamental factors that have led the poet to anti-colonialism and anti-imperialist approach. since an independent research has not investigated the factors of havar’s tendency towards anti-imperialist thought, the author is determined to investigate this phenomenon in his poems. the fundamental issue of the current research is that how and in what formats are the underlying factors of the anti-imperialist approach manifested in the poet’s poems and with what concepts are they connected? in order to investigate this issue, the author has used the descriptive-analytical method based on the sociological investigation of the poet’s compositions. war-mongering and commercial attitude towards the fate of colonized nations, depriving the colonized and paying attention to imperialist-capitalist interests, the trade and spread of narcotics in the colonies, the false claims and propaganda of imperialism about human rights, the silence of western imperialism against the slaughter of the kurdish people and their role in ruining the fate of the kurds in cooperation with.