تاثیر کلیشه‌ها و استروتایپ‌های ذهنی پولاک بر سفرنامۀ او

سفرنامه‏‏ها از جمله منابع انواع سبک ادبی هستند که به یاری تصاویری که سفرنامه‌نویس در آنها به ثبت رسانده است اطلاعات مهمی را دربارۀ پیشینۀ تاریخی، فرهنگی، هنری، مردم‏شناسی و ... یک کشور در اختیار پژوهشگران قرار دهند؛ بنابراین در بازسازی تاریخی اجتماعی یک کشور سهمی بسزا دارند. تعریف ساده و کلیشه‌ای تصویرشناسی یا ایماگولوژی[1]، که در ادبیات تطبیقی رویکردی میان‌رشته‌ای دارد، عبارت از بررسی تصویر دیگری در متون ادبی خودی و برعکس آن، یعنی مطالعۀ تصویر خودی در متون ادبی دیگری است.هر قدر نگاه نویسندۀ سفرنامه دقیق‌تر باشد، گزارش جامع‏تری در سفرنامۀ خود ارائه می‏دهد و اعتبار آن را بیشتر می‏کند. انتقال درست این اطلاعات نیز به میزان درستی سفرنامه کمک می‌کند. اگر نویسنده‌ای در هر یک از این مراحل دقت لازم را نداشته باشد، آگاهانه یا ناآگاهانه، در ثبت دقیق گزارش‏ها به خطا می‌رود و حقیقت یا بخشی از آن مغفول می‏ماند. از سوی دیگر، نمی‌توان تاثیر کلیشه‌ها (استروتایپ) و رسوبات ذهنی نویسنده را بر آنچه به نگارش درمی‌آورد نادیده گرفت. به همین دلایل، چندان از متون ادبی انتظار تجلی واقعیت و حقایق وجود ندارد و از این لحاظ نمی‌توان اثر ادبی را با حقایق و پژوهش‌های علمی مقایسه کرد. سفرنامۀ پولاک؛ ایران و ایرانیان شامل شرح تصاویری است که پولاک، پزشک اتریشی، در ایران دیده و نوشته است. این مشاهدات، که به اواخر دورۀ قاجار در زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه برمی‌گردد، به دو بخش کلی تقسیم می‏شود: بخش اول شامل تعداد نفوس، جغرافیا، آداب و عادات‌ غذایی، پوشاک و ... ؛ و بخش دوم شامل نظام حکومتی، دربار، مناسبت‌‌های درباری، بیماری‏ها، روش‏های طبابت و مداوا، داروها و ... است. ادعای پولاک در این است که مطالب مندرج در سفرنامۀ خود را دقیق و بدون غرض‌ورزی یا اشتباه مکتوب کرده است، در صورتی که با مطالعۀ این مقاله و شواهدی که ذکر خوهد شد درمی‌یابیم که چنین ادعایی صحت چندانی ندارد.  [2]. stéréotype استروتایپ تفکر،  تصویر یا باوری دربارۀ یک شخص، یک مکان یا یک فرهنگ است که از پیش تعیین شده و، فارغ از درستی یا نادرستی، گروهی آن را پذیرفته‌اند.

the influence of pollock's mental stereotypes on his travelogue

travelogues are among the sources of various literary styles that provide important information about the historical, cultural, artistic, and anthropological background of a country through the images recorded by the travelogue, so far as they have a great contribution in the social-historical reconstruction of a country. the simple and stereotyped definition of imagery or imagology, which has an interdisciplinary approach in comparative literature, is the study of another image in one’s own literary texts and vice versa, that is, the study of one’s own image in other literary texts. the more accurate the view of the travelogue writer is, the more comprehensive the report he presents in his travelogue is whcih increases its credibility. the correct transmission of this information also helps the accuracy of the travelogue. if a writer is not careful in any of these steps, knowingly or unknowingly, he will make a mistake in accurately recording the reports and the truth, or a part of it will be neglected. on the other hand, we cannot ignore the influence of stereotypes and mental sediments of the writer on what he writes. for these reasons, there is not much expectation from literary texts to reveal reality and facts, and in this sense, literary works cannot be compared with facts and scientific studies. pollack’s travelogue; iran and iranians includes the description of pictures that pollock, an austrian doctor, saw and wrote in iran. these observations, which go back to the end of the qajar period during the reign of naser al-din shah, are divided into two general parts: the first part includes the number of people, geography, customs and eating habits, clothing, etc.; the second part includes the government system, the court, and court occasions, diseases, medicine and treatment methods, medicines, etc. pollak’s claim is that he wrote the contents of his travelogue accurately and without bias or mistakes; however, this study revealed that such as claim is not very accurate.