گوته و خاستگاه ادبیات جهانی

یوهان ولفگانگ فون گوته(1832- 1749م) اندیشمند و سخنور ِنام‌دارِ آلمان، نخستین‌بار در ماه مه (1827م)  گروه‌واژه ادبیاتِ جهانی2را به کاربرد. ازآن پس، سخن از چند و چون ادبیات جهانی، دست‌مایه گفتار و نوشتار بسیاری از اندیشمندان و ادب‌پژوهان جهان بوده ‌است.ازآن‌جاکه گوته درهیچ یک از نوشته‌هایش به گونه‌ای ویژه و بسنده، به چندوچون دیدگاهش درباره ادبیاتِ جهانی نپرداخته‌است؛ انگیزه و خواستِ راستین وی در پی‌افکندن دیدگاه ادبیات جهانی، چنان که باید و شاید، بررسی نشده‌است. ناگزیر، پژوهش پیشِ‌رو، بر پایه گفت‎ وگوها، زندگی‌نامه‌های (خودنوشت و دیگرنوشت)، نامه‌ها و مقاله‌های او به بررسی  خاستگاه ادبیات جهانی از دیدگاه گوته می‌پردازد. بی‌گمان دیدگاه‌های گوته و دیگر اندیشمندان و سخنورانِ آلمان، در سده‌های‌ هجدهم و نوزدهم میلادی، می‌تواند چراغِ راهِ کشورها ویاکسانی باشد که اندیشه‌ پیوستن به ادبیات جهانی رادر سر دارند. آنان توانستند درسایه آگاهی، هم‌دلی وپشتکاری ستودنی، راه پیوستنِ زبان و ادبیات آلمان را به زبان و ادبیات جهان (اروپا) درآن روزگار، هموار سازند. آنان به آرمانی که سال‌ها در سر داشتند و برای آن کوشیدند؛ دست یافتند. در پژوهش پیشِ‌رو، با رویکردِ تاریخی- تکوینی و به روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی خاستگاه دیدگاه گوته درباره ادبیات جهانی می‌پردازیم.