راوی اعتماد ناپذیر در رمان های کوابیس بیروت و شازده احتجاب

از جمله مباحث جدید روایت شناسی، «راوی اعتماد ناپذیر» است؛ یعنی کسی که به دلایلی همچون: دانش محدود و کم اطلاعی، اختلال در حافظه و فراموشی، روان پریشی، بی توجهی به نشانه های دستوری در نقل رویدادها، تناقض بارز در گفتار و رفتار، ترس و تردید و نیز تعصّب، رویدادهایی را که نقل می کند موثّق و معتبر نیستند. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به تطبیق رمان های «کوابیس بیروت» از غاده السمّان نویسنده سوری و «شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری نویسنده ایرانی بر اساس مولفه های راوی غیر قابل اعتماد پرداخته است. نتایج، نشان از آن دارد که راویان هر دو رمان، روانی پریشان و آشفته دارند و این روان پریشی در رمان کوابیس بیروت نمود بیشتری دارد و عنوان کابوس ها بر روی این رمان، خود دلیل روشنی بر وضعیت نامطلوب روحی روانی راوی آن است. هر دو راوی، پیرامون رویدادها اطلاعاتی اندک دارند؛ لذا در نقل آن ها مرتّب از کلمه «شاید» استفاده می کنند و حتّی زمانی هم که واژه «حتماً» را به کار می برند، سیاق جملات، نشان از عدم قطعیّت آنان دارد. هر دو راوی مدام در حالتی از ترس و تردید هستند و آن را به خواننده هم منتقل می کنند. اختلال در حافظه، تکرارهای بی مورد و نیز تناقض در گفتار و رفتار راویان، روایت آنان را از درجه اعتبار ساقط کرده است، البته بی اعتباری راوی شازده احتجاب با چاشنی دیگری به نام تعصّب او نسبت به خاندان قاجار، رنگین تر بوده به گونه ای که مانع ارائه بی طرفانه برخی گزارش ها شده است.

the unreliable narrator in the novels of quabis beirut and prince ehtejab

the “unreliable narrator” is of high significance among the modern narrative issues, that is a person due to the restricted knowledge and having no enough information, memory and alzheimer disorders, psychosis, no attention to the grammatical signs in narrating events, speech and behavior contradiction, fear and doubt, as well as prejudice narrate those events which are incredible. through the descriptive-analytical approach, the proposed research compares novels “quabis beirut” written by ghadat-al-saman, the syrian author, and “prince ehtejab” written by houshang golshiri, the iranian author, based on the components of unreliable narrator. the results indicate that the narrators of both novels are psychotic and disturbed, and this psychosis is more evident in the novel “quabis beirut” and the nightmare title of this novel is a clear reason itself for undesired mental state of its narrator. both narrators have less information about the events; therefore, they regularly use the word maybe in their speech, and even when using the word for sure, the sentences’ context implies their uncertainty. both narrators are permanently in fear and hesitation states and transmit it to their reader. memory disorder, uncalled-for repetitions, as well as speech and behavior contradiction have invalidated their narration, of course, the narrator’ non-reliability in prince ehtejab was prominent more with another factor called his prejudice against the qajar dynasty, which prevented some reports being impartially presented.