بررسی تطبیقی حکایت نمرود در افسانه قرون ویکتور هوگو و تفسیر رشیدالدین میبدی

در طول تاریخ، شخصیت نمرود به عنوان نمادی از ظلم شناخته می‌شود. وجود روایات متعدد، بستری را برای بازنویسی‌های متفاوت از داستان وی در متون مختلف تاریخی و ادبی فراهم کرد. نسخه‌های بسیاری از این داستان در دست است که از آن جمله می‌توان به تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار از مفسر نامی قرن 520 ه.ق، ابوالفضل الرشیدالدین میبدی اشاره کرد. وی شخصیت نمرود را بر پایۀ سوره‌هایی از قرآن و به صورت داستان‌های پراکنده به تصویر کشیده است. نمود دیگری از این روایت را نیز می‌توان در اثر حماسی ویکتور هوگو، شاعر و ادیب فرانسوی مشاهده کرد. هوگو در کتاب افسانۀ قرون، با بهره‌گیری از اساطیر و کتاب‌های مذهبی مختلف به نگارش داستان نمرود در قالب حماسی پرداخته است. هدف پژوهش حاضر بررسی سیر تحول شخصیت نمرود در دو ژانر حماسی و تفسیری بر پایۀ دانش مضمون‌شناسی از نوع بازنمایی ادبی شخصیت‌های مشهور و افسانه‌ای است. روش‌شناسی این جستار نیز بر پایۀ دانش روایت‌شناسی و به ویژه تطور یک شخصیت واحد در بافت متفاوت هر دو داستان است. در نتایج به دست آمده خواهیم دید که تفاوت در نوع نگاه نویسنده به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند و هدف او برای بازتاب افکارش در جامعه، چگونه سبب پرورش داستان در بافت فرهنگی متفاوت و ایجاد تحولات جهت‌یافته در قسمت‌هایی از آن می‌شود. این روش‌ها برای پاسخگویی به چگونگی سیر تحول شخصیت نمرود در مسیر بازنویسی داستان است.                                                                                                    واژگان کلیدی: ابوالفضل رشیدالدین میبدی، روایت شناسی، مضمون‌شناسی، نمرود، ویکتور هوگو.                                             

A comparative study of the myth of Nimrod in Victor Hugo’s the legend of ages and Rashid-Aldin Meybodi’s exegesis

One of the most notable emperors in history of nations is Nimrod who is known as a symbol of cruelty. What he did has now become a source for many representations in historical and literary texts. Therefore, we can see many different stories based on his life and character, for example, we can have a look at Kashf-Al Asrar written by Rashid-Aldin Meybodi in the 520 Ah. He depicted Nimrod based on the holy Quran and also some legendry tales. We can also have a look at a work by French poet Victor Hugo. Hugo depicted Nimrod in The legend of ages based on the epics and different religious books. Therefore, the aim of this research is to study the process of the characterization of Nimrod and his dynamic character in Victor Hugo’s The legend of ages and Rashid-Aldin Meybodi’s Kashf-Al Asrar exegesis base on thematology of heroic and legendry characters represented in literary works. The methodology of this study is based on narratology, especially representation of one character from one source in two different texts. This research answers the difference in the writer’s idea about the society in which he lives there and his aims to representations of ideas in society cause to rise a story in different cultural context and make directional changes in parts of story. These methods used to answer how Nimrod’s character is developed in the rewriting of the story.                                                                           Keywords: Nimrod, thematology, Narratology, Victor Hugo, Rashid-Aldin Meybodi