بررسی تطبیقی قصه تمثیلی حُسن و دل و سفر زائر

موضوع این مقاله بررسی تطبیقی دو قصه تمثیلی حُسن و دل نوشته سیبک نیشابوری و سفر زائر اثر جان بن‌یان است. از مهم‌ترین وجوه مشترک این دو قصه، شخصیت‌پردازی براساس صفات و ویژگی‌های انسانی و اعضای جسم آدمی است. این نوع شخصیت‌پردازی اگرچه نادر است، در زبان فارسی و انگلیسی نمونه دارد. وجه دیگر شباهت، حضور شخصیت‌های همنام و همانند در دو داستان است. تعداد شخصیت‌های هر دو داستان متنوع و متعدد است که از آن میان شخصیت‌هایی که قابلیت تطبیق دارند، انتخاب شده‌اند. سپس به شخصیت‌ها و مکان‌های یاریگر و شخصیت‌ها و مکان‌های مانع تقسیم شده‌اند. شخصیت‌های یاریگر در رسیدن سالک یا زائر به مقصد نقش دارند و شخصیت‌های مانع سد راه می‌شوند. شخصیت اصلی سفر زائر کریستین است که شخصیت‌هایی همچون صبر، بصیرت، سخاوت، نجابت، تدبیر، صداقت و معرفت او را همراهی می‌کنند. شخصیت‌های اصلی نمونه فارسی، حُسن و دل هستند که شخصیت‌هایی مانند نظر، خیال، صبر، دل، عشق، وفا و تبسم به کمک آن‌ها می‌شتابند. ازجمله شخصیت‌های مانع در سفر زائر، خودرای کاهل، ظاهرپرست، ریاکار و بدگمان، و در حُسن و دل، زرق، رقیب، غمزه جادو، ناز و زلف هستند. از وجوه تفاوت این دو داستان نیز، هدف، سبک بیان، تلمیحات و اشارات و درجه واقع‌نمایی و انتزاع قابل ذکر است.

A comparative Study of The Pilgrim's Progress and Hosn-o-Del

This paper is a comparative study of two allegorical stories. The Pilgrimchr('39')s Progress by John Bunyan and HosnoDel (Beauty and Heart) by Sibak Neishaboori are the Western and the Eastern stories in which characterization is done on the basis of human characteristics andsome parts of the human body.Based on a morphological characterization ,the characters are divided into two groups of helpers and opponents. In Bunyanchr('39')s book ,Patience, Sagacity,Charity, Hopeful, Prudence, and Faithful and in Neishaboorichr('39')s book Sight, Imagination, Patience, and Faithful are examples of the helpers.Opponents in The Pilgrimchr('39')s Progress include Obstinate, Sloth, Formalist, Hypocrise,Mistrust and Pagan. In HosnoDel lthey include Zargh,Raghib, Ghamzeh Jadoo,Naz and zolf.There are also helper and opponent places in these two books.