عناصر تراژیک در داستان‌های سیاوش و فرودِ شاهنامه

تراژدی در شکل اصیل یونانی خود، به‌صورت نمایش روی صحنه اجرا می شد. ارسطو از نخستین کسانی بود که درباره تراژدی در کتاب فن شعر به‌طور فنی و دقیق بحث کرد و آن را از انواع شعر دانست؛ به‌شکلی که تقلید کردارهای مردم باشد و آن ها را از آنچه هستند، برتر نشان بدهد. همچنین ارسطو درباره ویژگی های صحنه و بازیگران تراژدی توضیحات کاملی داد. در روم باستان، تراژدی هایی خلق شد که صرفاً برای اجرا روی صحنه نوشته نشده بود. به همین ترتیب، در دوران قرون‌وسطی و رنسانس، »نمایشی بودن « اصلی‌ترین عنصر در بررسی آثار تراژیک شمرده نمی‌شد؛ تا جایی که در دوران معاصر، ویژگی های تراژدی در رمان ها و منظومه های شعر نیز قابل بررسی است. شاهنامه ی فردوسی اثر منظوم حماسی دارای داستان هایی است که می توان آن‌ها را تراژدی نامید؛ داستان هایی که قهرمانانی دارد، به فاجعه ختم می شود، ذهن انسان را درگیر موضوع فلسفه زندگی می کند، رقت قلب می آورد و باعث پالایش روح می شود.مولفان این مقاله برآن‌اند تا به جست‌وجوی عناصر کلیدی تراژدی یونانی در دو داستان تراژیک شاهنامه ی فردوسی یعنی داستان سیاوش و فرود بپردازند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از مطالعات تطبیقی صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد این دو داستان مصداق کامل تراژدی یونانی نیستند و در این راستا مهم ترین وجه افتراق، شکل روایی داستان های شاهنامه است که با شکل نمایشی تراژدی یونانی هماهنگ نیست. اما به‌لحاظ ویژگی های محتوایی، این دو داستان در بسیاری از موارد با عناصر کلیدی تراژدی، در نوع یونانی خود، همپوشانی دارند؛ از این رو می توان این دو داستان را تراژدی دانست.

The Study of Tragic Elements in Siavash and Forod Stories

Tragedy, in its original Greek format, was in the form of a play to be performed on the stage. Aristotle was among the first people to argue about tragedy in a precise and technical way in the book called ldquo;poetry technique rdquo; and considered it as a type of poetry so that it is an imitation of people rsquo;s conduct and represents them better than the way they are. Moreover, Aristotle gave an adequate explanation for tragedy performance style, scene features, and actors.Some tragedies were created in Ancient Rome with a purpose rather than play on the stage. Therefore, in Medieval and the Renaissance, the element of being dramatic, was not considered as the main factor regarding the study of tragic artwork. Moreover, in contemporary era, the features of tragedy is searchable in novels and poetry.Shahname, written by Ferdowsi, an epic poetry, consists of some tales that can be taken into account as tragedy. A heroic story which ends in catastrophe, engages the human mind with philosophical subjects, brings leniency to the heart and purifies the soul. The authors intend to search for the key elements of Greek tragedy in two tragic stories, Shahname by Ferdowsi, Siyavash and Foroud. The results of the study indicates that these two stories are not fine examples of Greek tragedy and the main factor for differentiation is the narrative style of Shahname which does not match Greek tragedy