تحلیل سازو کارهای اولیپینی در رمان بیوتن رضا امیرخانی

در رمان معاصر، به کار بردن یک سری قواعد و الزامات دغدغه برخی از رمان نویسان است؛ چرا که به نظر می رسد رمان برخلاف شعر از قواعد خاصی پیروی نمی کند. در ادبیات فرانسه، گروه ادبی موسوم به اولیپو با ابداع الزامات و قواعدی که در انواع ادبی علی الخصوص رمان به کار می رود توانسته است آثار ادبی منحصر به فردی خلق نماید. در این میان، نکته قابل توجه آن است که برخی از نویسندگان غیر اولیپینی سبک نوشتاری شان قابل مقایسه با سبک این گروه ادبی است. رضا امیرخانی از جمله نویسندگان ایرانی است که توانست با نگارش رمان بیوتن که ساختار مشخص دارد، رمانی مشابه رمان اولیپینی خلق کند. مطالعه حاضر نشان می دهد که رضا امیرخانی در این رمان توانسته است بی آنکه با این گروه آشنایی داشته باشد با تلفیق ادبیات و علم ریاضیات، با به چالش کشیدن خواننده از طریق بازی های مختلف زبانی و ادبی و مهم تر از همه، با رعایت اصل اول ژاک روبو نمونه ای از یک رمان اولیپین در زبان فارسی خلق نماید.

The Analyses of Oulipian Mechanisms in Reza Amirkhani’s Novel Bivatan

In contemporary novel, applying a set constrained writing techniques, is a concern of some novelists, since the novel is known as a literary type, which unlike poetic genre, does not follow definite rules and principles. In French literature, a literary group, called Oulipo, has been able to create unique literary works by devising constrained writing techniques and rules that are particularly used in the novel. The striking point is that some nonOulipian authors are comparable to the style of this literary group. Raza Amirkhani, the Iranian writer, has created such an Oulipianlike novel in his Bivatan, without knowing Oulipo. This study shows that Amirkhani has been able to create a novel in Persian language, by combining literature and mathematics, alongside challenging the reader by different language and literature games, and most importantly, by observing Jacques Roubaud rsquo;s first principle.