عیار صفت سهل ممتنع در شعر سعدی و متنبی (از ساختارگرایی تا هرمنوتیک فلسفی)

اشعار سعدی از دیرباز به صفت سهلِ ممتنع شهرت دارد. چنین خصوصیتی در بسیاری از اشعار متنبی نیز دیده می شود. در این جستار برآنیم تا به واکاوی صفت سهلِ ممتنع در برخی از غزل های سعدی که جنبه حکمت یا عرفان دارند و همچنین در اشعار معناگرا و حکمت آمیز متنبی بپردازیم. در این باب از دو رویکرد ساختارگرایی و هرمنوتیک فلسفی که به نوعی نقطه مقابل یکدیگر می باشند بهره می گیریم. بنابراین با سوال از چگونگی کارآمدی دو رویکرد مذکور به واکاوی عیار صفت سهلِ ممتنع در اشعار مورد نظر پرداخته شده است. با رویکرد ساختارگرایی، زیبایی از حالت جزئی و عینی خارج شده و تحلیل اشعار وارد فضای ذهنی پویا می گردد. اما با رویکرد هرمنوتیک فلسفی مواردی چون: تاریخمندی،اطلاق،انکشاف،پویایی،معناداری فرا زمانی و فرامکانی در اشعار مورد نظر حضور پویا دارند. عناصری چون: وزن و قافیه و صور بیانی معیار کارآمدی برای تحلیل صفت سهلِ ممتنع در شعر سعدی و متنبی نیستند. در پژوهش حاضر روشن شد که رویکرد هرمنوتیک فلسفی می تواند عیاری باشد برای سنجش صفت یاد شده در شعر سعدی و متنبی.

The criteria of inimitable simplicity of adjectives in Saadi and Al-Mutanabbi: From Structuralism to Philosophical Hermeneutics

Abstract Saadi rsquo;s poetry is famous for its inimitable simplicity of adjectives and such features can be traced in many of AlMutanabbi rsquo;s poetry. This article attempts to explore these adjectives in some of Saadi rsquo;s lyrics embodying wisdom or mysticism and AlMutanabbi rsquo;s poetry of wisdom and concept. To achieve this aim structuralism and Philosophical hermeneutics representing two opposing perspectives are employed. Hence, examining how the two approaches are applied, the criteria of inimitable simplicity of adjectives are discussed. Through the structuralist approach, the aesthetics are removed in terms of partial and objective aspects and the analysis of the poems enter a dynamic mental space. However, with philosophical hermeneutics approach history, relevance, development, dynamism, meaningfulness of abstract time and metaphysics are seen in the considered poems. They have a dynamic presence in the lyrics. Literary elements such as rhythm, rhyme, imagery are not effective criteria to analyze the inimitable simplicity of adjectives in the poetry of Saadi and Mutabi. The findings signify the philosophical hermeneutics can be considered as the criteria for evaluating such adjectives in the poetry of the two mentioned poems.