بررسی تطبیقی ویژگی‌های رفتار خردمندانه در شخصیت زال بر اساس مدل سه بعدی خرد آردلت

خرد مفهوم پیچیده ای است که هنوز تعریف واحدی از آن ارائه نشده است. بااین‌حال میان صاحب نظران در این مورد که خردمندی مشتمل بر دانش، بینش، تامل، تلفیق منافع فرد با رفاه دیگران است، توافقی کلی وجود دارد. به دلیل ماهیت رازگونه خرد، این مفهوم، موضوع تحقیق در زمان ها، مکان ها و فرهنگ های مختلف بوده است. ازآنجاکه خرد بافرهنگ ارتباط نزدیکی دارد و تعریف مشخصی در فرهنگ ایران برای آن بیان‌نشده است، بنابراین پژوهش حاضر باهدف بررسی تطبیقی ویژگی‌های رفتار خردمندانه در شخصیت زال بر اساس مدل سه‌بعدی خرد آردلت، به تحلیل و تفسیر خرد و ویژگی‌های خردمندی در شاهنامه پرداخته است. پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش شامل شاهنامه ی فردوسی بود که از طریق نمونه گیری هدفمند، شخصیت زال به‌عنوان فرد خردمند انتخاب شد. متن شاهنامه با روش تحلیل محتوا و با استفاده از سه فرایند پیاده‌سازی، کدگذاری باز و کدگذاری انتخابی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها نشان می دهد که ویژگی‌های خردمند بودن شامل «دین‌داری و اخلاق»، «تفکر/ آگاهی»، «ادراک حقایق و عدم ذهنیت گرایی/ فرافکنی»، «همدلی/ عاطفی و حمایت/ خدمت کردن»، «ارتباط و کسب تجارب و ارزش‌های فرهنگی» است. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که مفهوم خرد را می توان در قالب پنج بعد مختلف «معنوی، شناختی، تاملی، هیجانی، اجتماعی و فرهنگی» بیان کرد. بر این اساس این مطالعه جنبه‌های خردمندی را ازنظر فردوسی نشان می دهد.

The comparative study of wise behavior charactristics in Zal based on Ardelt’s three-dimensional wisdom model

Wisdom is a complex concept for which an accepted definition has not been presented yet. However, experts generally agree that wisdom consists of knowledge, insight, reflection, and the combination of an individual rsquo;s interests and others rsquo; welfare. Due to the mysterious nature of wisdom, it has been the focus of research in different times, places and cultures. Since wisdom has a close relation with culture, and no clear definition of wisdom is available in Iranian culture, the present study analyzed and discussed wisdom and wisdom features in Shahnameh through the comparative study of characteristics of wisdom behavior in Zal based on Ardedt rsquo;s threedimensional model. The population of this qualitative study included Ferdowsi rsquo;s Shahnameh. Through purposive sampling, Zal was selected for further analysis. Shahnameh rsquo;s content was analyzed through open coding, axial coding, and selective coding. Findings showed that wisdom features include religiosity and ethics, thinking/ awareness, perception of facts and lack of subjectivism and projection, empathy / affection and support/ service, communication and acquisition of cultural experiences and values. Furthermore, results showed that it is possible to express wisdom in five different dimensions, including spiritual, cognitive, reflective, emotional, social and cultural dimensions.