مضمون شناسی اسطوره ای در ادبیات تطبیقی و کیفیت کاربست آن

ادبیات تطبیقی همچون سایر علوم، دارای مبانی نظری، اصطلاح شناسی و روش‌شناسی ویژه خود است. مکتب کلاسیک یا تاریخگرای ادبیات تطبیقی با روش‌هایی نظیر تاثیر و اقتباس، تصویرشناسی و ترجمه‌پژوهی کوشیده است متون ادبی را مطالعه و واکاوی نماید. مضمون شناسی و واکاوی کیفیت حضور یک مضمون یا چهره‌ای تاریخی یا اسطوره‌ای اولیه در متن ادبی یکی از این روش‌های پژوهشی است. پژوهش حاضر کوشیده است ضمن معرفی رهیافت مضمون‌شناسی و تبیین کیفیت کاربست آن در مطالعات تطبیقی، به تفاوت‌های ماهوی مضمون شناسی با نقد مضمونی، بینامتنیت و کهن‌الگو، بپردازد براساس پژوهش حاضر، رجوع به پیش متن‌ها، اثبات وجود پیوند تاریخی میان اساطیر اولیه و روایت های منظوم یا داستانی معاصر، استخراج جوانب مورد توجه از یک اسطوره در روایت معاصر و ابعاد فروگذاشته شده آن و تبیین علل و عوامل این مسئله، ارکان اساسی یک پژوهش مضمون شناسانه را شکل می‌دهند. در عین حال، این پژوهش با پیشنهاد کردن روشی ترکیبی در مطالعات مضمون شناسانه، بر این باور است که پژوهشگران امروزی با وجود توجه به عوامل برون‌متنی و تاریخی موجود در پژوهش مضمون شناسانه، می‌توانند به وجه ادبی متن نیر بپردازند و از رهگذر رمزگشایی از رمزگان نهفته در آن، میزان پیوند و ارتباط روایت معاصر را با الگوی اسطوره‌ای نشان دهند. این امر در وهله بعد ضمن زدودن استتیک موجود در چنین پژوهش‌هایی، جنبه‌ای دینامیکی به آنها خواهد داد.

Mythical Thematology in Comparative Literature and How to use it.

Naguib Mahfouz is an Egyptian writer, he has won literary Nobel Prize in 1988, he was influenced by Iranian Sufism approach. Although he was called as a realist Sufism, it seems they had not considered his Iranian reflections. He has written the imaginative story of journey of Ebn Fatomeh in Arabic which is a literary secret with a Sufism theme, as if reader feels that its language has been inspired by Manteq Al Tayr. Ebn Fatomeh is a hero. He is god's follower beside the group of birds of Manteq Altayr inquire to explore the visible fact in the journey. They pass seven lands which are comparable with Attars' seven lands Dar Al jebal and Ghaf Mountain but Mahfouz has compared them with a wondering person who is not able to access the fact easily. He has criticized Muslims political and social conditions and how they have gone further from real Islam and the oblivious end for this exploring visible journey.