بررسی تطبیقی سه اثر تائیس، درد دل ملاقربان علی و پیوند مقدس با رویکرد جامعه شناختی لوکاچ

یکی از بهترین شیوه‌های شناخت انعکاس جامعه در ادبیات، مقایسۀ یک موضوع اجتماعی در آثار جوامع مختلف است. مقالۀ حاضر با همین رویکرد به بررسی بازتاب واقعیت‌های جامعه در سه داستان » تائیس «، »درد دل ملا قربا‌‌ن‌علی « و »پیوند مقدس « می‌پردازد. تائیس، اثر آناتول فرانس، رمانی با مضمون عشق یک راهب به زنی زیباروی، توجه بسیاری از ادیبان و منتقدان را به خود جلب نموده است. محمد علی جمال‌زاده تحت تاثیر این رمان، داستان کوتاه درد دل ملا قربان‌علی را با همین مضمون نوشته است. توفیق الحکیم، نمایش‌نامه نویس و داستان‌نویس معاصر مصری نیز رمان پیوند مقدس را با اثرپذیری از رمان تائیس خلق نموده است. پژوهش پیشرو ابتدا اثرپذیری دو اثر فارسی و عربی یاد شده از رمان فرانسوی تائیس را از نظر می‌گذراند و سپس با تکیه بر نظریۀ لوکاچ به بررسی مانندگی‌های این سه داستان از منظر جامعه‌شناختی ادبیات می‌پردازد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان دینمرد و زن را نام برد. در پایان، به چگونگی روند اجتماعی شدن ادبیات در این سه داستان پرداخته می‌شود و نقش پر رنگ جامعۀ نویسندگان در بروز تفاوت‌های موجود در این داستان‌ها نشان داده می‌شود.