بررسی وضعیت طراحی داخلی مراکز توانبخشی برای کودکان با اختلال طیف اوتیسم

مقدمه و اهداف عوامل فیزیکی و طراحی محیط‌های داخلی توانبخشی مناسب براساس شناخت محرک‌های حسی اوتیسم و با بررسی نوع واکنش حسی نسبت به محیط می‌تواند درکیفیت ارائه خدمات توانبخشی موثر واقع شود. هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی وضعیت موجود و با شناخت محرکات حسی نسبت به آستانه عصبی بالاو پایین اوتیسم به‌منظور بهسازی و ارتقای فضاهای توانبخشی در راستای کیفیت بخشی خدمات توانبخشی بوده است.  مواد و روش‌ها پژوهش‌ حاضر از نوع توصیفی‌پیمایشی است که از پرسش‌نامه سنجش کیفیت معماری تنظیم‌شده توسط محقق جهت بررسی کیفیت معماری داخلی نسبت فضای آموزشی و درمانی استفاده شد. در بررسی عوامل موثر بر کیفیت فضاهای معماری، 9 مولفه سازماندهی فضا، انعطاف‌پذیری فضا، امنیت و ایمنی، بافت، مصالح و مبلمان، تهویه مطبوع، رنگ، نور، آکوستیک و فضای سبز، دید و منظر مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش مقطعی 32 نفر از کاردرمانگران مراکز درمانی دانشگاهی و بیمارستانی، مراکز بهزیستی، کلینیک‌های خصوصی مشارکت کردند. برای تبیین وضعیت موجود از آزمون t تک نمونه‌ای و برای بررسی میزان مقبولیت هریک از ابعاد و اولویت‌بندی آنان از آزمون فریدمن استفاده شده است.یافته‌ها نتایج حاکی از آن است که t مشاهده‌شده در مولفه‌های بافت و مصالح، نور، آکوستیک بالاتر از t جدول بوده و معنی‌دار می‌باشد بنابراین از دیدگاه پاسخگویان میزان تاثیر مولفه بافت و مصالح، نور، آکوستیک بر کیفیت معماری فضاهای اوتیسم در حد مطلوبی قرار دارد. نتایج حاکی از آن است که میانگین رتبه محاسبه‌شده برای مولفه سازماندهی فضا 3/72، انعطاف‌پذیری فضا 3/95، امنیت و ایمنی 4/75، بافت، مصالح و مبلمان 6/63، تهویه مطبوع 5/50، رنگ 5/69، نور 6/08، آکوستیک 6/45 و فضای سبز، دید و منظر 2/23 است. چون سطح معنی‌داری کمتر از مقدار می‌باشد، بنابر اطلاعات موجود فرضیه صفر رد می‌شود. همچنین مقدار آماره خی‌دو برابر با 75/863 و سطح معنی‌داری مطلوب برآورد شده است.نتیجه‌گیری نتایج برای تبیین وضعیت موجود با رعایت مفروضات پارامتریک از آزمون t تک‌نمونه‌ای استفاده شد. همان‌گونه که نتایج در سطح معنی‌داری 0/05 با درجات آزادی بیان‌‌شده بررسی شد. میزان مطلوبیت از مولفه‌های کیفیت معماری فضاهای اوتیسم، متفاوت است. برای مولفه سازماندهی فضا، انعطاف‌پذیری فضا، امنیت و ایمنی، بافت، مصالح و مبلمان مناسب، تهویه مطبوع، رنگ، نور مناسب، آکوستیک به بهسازی نیاز است و فضای سبز، دید و منظر نامناسب بوده است. درنتیجه با باسازی و طراحی فضاهای توانبخشی برای کودکان که مبتنی بر شرایط حسی و حساسیت‌های آن‌ها باشد حائز اهمیت است.

investigating the interior design of rehabilitation centers in iran for children with autism spectrum disorder

background and aims physical factors and the appropriate interior design of rehabilitation centers can be effective in the quality of rehabilitation services for children with autism spectrum disorder (asd). this study aims to investigate the interior design quality of rehabilitation centers in iran for children with asd to improve the quality of rehabilitation services for children.methods in this descriptive survey study, 32 occupational therapists from universities, hospitals, welfare organizations, and private clinics participated. a researcher-made questionnaire was used to assess the quality of architecture in rehabilitation centers in nine domains of space organization, space flexibility, security/safety, texture/materials/furniture, air conditioning, color, light, acoustics, and green space/view/landscape. data analysis was performed in spss software, version 22 using the one-sample t-test. to rank the dimensions, friedman’s test was used. results the results of the t-test showed that only the design parameters of texture/materials/furniture, light, and green space/view/landscape had a significant on the quality of  rehabilitation services. the ranking test results showed that the mean ranks for the space organization component was 3.72; for space flexibility, 3.95; for security/safety, 4.75; for texture/materials/furniture, 6.63; for air conditioning, 5.50; for color, 5.69; for light, 6.08; for acoustics, 6.45; and for green space/view/landscape, 2.23. based on the chi-square test results (p< 0.05, χ2=75.863), there was a significant difference in the degree of desirability between the architecture components.conclusion the rehabilitation centers for children with asd in iran need to be improved in terms of space organization, space flexibility, security/safety, air conditioning, color, and acoustics. the design quality is desirable in terms of texture/materials/furniture and light. regarding green space/view/landscape, their quality is undesirable.