بررسی شیوع اختلالات وضعیت بدنی در زنان روستایی براساس رده سنی و شاخص توده بدنی در استان مرکزی

مقدمه و اهداف وضعیت بدنی فاکتور بسیار مهمی در ارزیابی سلامت افراد محسوب می‌شود، زیرا هرگونه تغییر در وضعیت صحیح منجر به بروز بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها در افراد می‌شود. در بین افراد جامعه، زنان روستایی باتوجه‌به ویژگی‌های خاص در زندگی خود ممکن است بیشتر از سایرین تحت تاثیر تغییرات وضعیت بدنی قرار گیرند. باتوجه‌به تعداد محدود مطالعات در این زمینه، هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع اختلالات وضعیت بدنی در زنان روستایی براساس رده سنی و شاخص توده بدنی بود. مواد و روش‌ها جامعه آﻣﺎری اﻳﻦ پژوهش زنان و دختران روستایی با 3 رده سنی 15-30، 30-45 و 45-60 سال، در 20 روستای استان مرکزی از مجموع روستاهای استان می‌باشند که به‌صورت چندمرحله‌ای و طبقه‌بندی بر مبنای شاخص‌های جمعیت، پراکندگی جغرافیایی و میزان همکاری و مشارکت روستاها انجام شد. نمونه آماری این پژوهش تعداد 420 نفر بودند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل قدسنج دیواری (مدل seca 206)، ﺗﺮازو دیجیتال (مدل 2003d)، ﺻﻔﺤﻪ ﺷﻄﺮﻧﺠﻲ ثابت و آزمون نیویورک و پدسکوپ نوری (مدل dsi) بود که با استفاده از آن‌ها وضعیت بدنی افراد مورد سنجش قرار ﮔﺮﻓﺖ. با استفاده از آزمون نیویورک و صفحه شطرنجی و با مشاهدات صورت‌گرفته از نمای گوناگون نزدیک‌ترین وضعیت بدنی مشاهده‌شده توسط پژوهشگر ثبت می‌شد. ارتفاع قوس پا نیز با استفاده از پدسکوپ انجام شد. از نسخه 23 نرم‌افزار spss برای آزمون‌های آماری توصیفی و همچنین جهت مقایسه اختلالات وضعیت بدنی براساس شاخص توده بدنی و رده سنی از آزمون خی‌دو در سطح معناداری 05/p≤0 استفاده شد.یافته‌ها براساس یافته‌های پژوهش حاضر از میان ناهنجاری‌ها، کمرگود (هایپرلوردوزیس) (54/6 درصد)، سربه‌جلو (50/8 درصد) و شانه نامتقارن (39 درصد)، زانوی پرانتزی (34 درصد)، پشت کج (28 درصد)، پشت گرد (27/4 درصد) و شست کج (25/2 درصد) به‌ترتیب بیشترین شیوع را در بین زنان روستایی داشتند. در رده سنی 15-30 سال، به‌ترتیب ناهنجاری‌های سر به جلو، در رده سنی 30-45 سال، هایپرلوردوزیس و رده سنی 45-60 سال، شانه نابرابر بیشترین شیوع را داشتند. همچنین ناهنجاری‌های سر به جلو در جمعیت‌های با چاقی نوع1 و همچنین هایپرلوردوزیس در جمعیت‌های با اضافه وزن، بیشترین شیوع را داشتند. طبق آزمون خی‌دو و براساس رده سنی به‌ترتیب برای ناهنجاری‌های سر به جلو در رده سنی 15-30 سال، هایپرلوردوزیس در رده سنی 30-45 سال، زانو خم در رده سنی 45-60 سال و کف پای گود در رده سنی 15-30 سال به‌دلیل شیوع بیشتر، در میان آزمودنی‌ها تفاوت معناداری مشاهده شد. نتیجه‌گیری افزایش سن و ترکیب بدنی نامطلوب در تمامی افراد عوارض گوناگونی به دنبال خواهد داشت؛ به‌ویژه در زنان، عملکرد جسمانی و کنترل وضعیت بدن را دچار اختلال خواهد کرد. تفاوت‌های مسائل مرتبط با بهداشت، میزان مرگ‌ومیر بالاتر و سطح امید به زندگی پایین‌تر نسبت به همتایان ساکن شهر، فقر، دسترسی محدود به آموزش و منابع مالی، مشارکت در امور سخت درآمدزایی برای خانواده و بعضاً وابستگی بیشتر به مردان و غیره از مهم‌ترین عوامل موجود در بروز بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها در افراد ساکن روستاها می‌باشد. آموزش صحیح وضعیت‌های مختلف بدنی و همچنین افزایش تحرکات بدنی در قالب فعالیت‌های بدنی هدفمند و تمرینات بدنی می‌توانند عواملی برای اصلاح وضعیت بدنی و ارتقا سلامتی محسوب شوند.

the prevalence of postural abnormalities in rural women based on age and body mass index in markazi province, iran

background and aims posture is an important factor in assessing the health of people, because any deviation in posture can lead to many disorders. the women in rural areas, due to certain characteristics, may be more affected by postural changes. this study aims to study the prevalence of postural abnormalities in rural women in markazi province, iran based on age and body mass index (bmi).methods participants were 420 rural women at three age groups of 15-30, 30-45 and 45-60 years who were selected using multi-stage sampling method from 20 villages of markazi province. the instruments included a wall-mounted stature measuring tape (seca, model 206), a digital scale (model 2003d), the new york posture rating chart, and an optical pedoscope (model dsi). the nearest posture observed by the researcher was recorded using the new york posture rating chart and a checkerboard from various perspectives. the arch height of the foot was determined using the pedoscope. data analysis was done in spss software using descriptive statistics and chi-square test for comparison of postural abnormalities based on bmi and age. the significance level was set at 0.05.results among the postural abnormalities, hyperlordosis (54.6%), forward head (50.8%), uneven shoulders (39%), genu varum (34%), scoliosis (28%), kyphosis (27.4%) and hallux valgus (25.2%) were more common among rural women. in the age group of 15-30 years, forward head was the most common abnormality. in the age group of 30-45 years, hyperlordosis was more prevalent, and uneven shoulders was the most common abnormality in the age group of 45-60 years. based on bmi, forward head was more common in women with obesity class i, and hyperlordosis was more common in overweight women. according to the chi-square test results, the difference based on age was significant in forward head, hyperlordosis, knock knee, and pes cavus.conclusion th increase of age and bmi can impair postural control in rural women. proper training of different correct postures and increase of physical activity can be effective for improving the posture of rural women.