مقایسه اثربخشی تمرینات یکپارچگی حسی همراه و بدون ربات بر رفتارهای کلیشه‌ای پسران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

مقدمه و اهداف اختلال طیف اوتیسم در کودکان به شکل تخریب کیفی در برقراری ارتباط و الگوهای کلیشه‌ای در رفتار و علایق ظهور می‌کند. برخی از پژوهشگران علت ایجاد الگوهای کلیشه‌ای در رفتار این کودکان را نوعی نارسایی حسی در برابر محرکات حسی می‌دانند. کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم به‌خوبی می‌توانند از سیستم‌های قانونمند و قابل پیش‌بینی مانند رایانه‌ها استفاده کنند. شاید بتوان از ربات‌ها به‌عنوان دوست یا کمک درمانگر درجهت آموزش مهارت‌های مختلف اجتماعی و شناختی به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم استفاده کرد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی تمرینات یکپارچگی حسی همراه و بدون ربات بر رفتارهای کلیشه‌ای پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم می‌باشد.مواد و روش‌ها  روش این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش پسران 7-9 ساله طیف اوتیسم سطح متوسط، مدارس پسرانه اوتیسم شهر تهران در سال تحصیلی 1397-1398 بودند . از داوطلبان واجد شرایط ، 45 نفر به‌شیوه در‌دسترس انتخاب ‌شدند و به‌صورت تصادفی در 3 گروه 15 نفری تمرینات یکپارچگی‌حسی به‌همراه ربات و یکپارچگی‌حسی به‌تنهایی و کنترل قرار‌گرفتند. برای آزمودنی‌ها پیش‌آزمون،پس‌آزمون و آزمون پیگیری پس از 2 ماه، با آزمون گارز 2 (تشخیص اوتیسم گلیام 1994) انجام‌شد. با هر 2 گروه آزمایش 15 جلسه شیوه یکپارچگی‌حسی کار ‌شد. هم‌زمان یک گروه آزمایش 15 جلسه از درمان با ربات نیز بهره ‌برد. گروه کنترل، درمانی دریافت ‌نکرد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی با  نسخه 22 نرم‌افزاز spss در سطح معناداری 0/05 تحلیل‌ شد.یافته‌ها یافته‌ها نشان داد میزان تغییرات بروز رفتارهای کلیشه‌ای در 3 گروه یکسان نبود. بررسی ردیف‌های معنادار نتایج نشان داد در موقعیت آزمایش، میانگین نمرات گروه تمرینات یکپارچگی حسی با ربات، بیشتر از تمرینات یکپارچگی حسی بدون ربات بود و گروه کنترل، کاهش و تغییر داشته است ( 0/05> p).نتیجه‌گیری یافته‌ها نشان می‌دهند که تلفیق 2 شیوه درمانی یکپارچگی حسی و درمان با ربات ، بیشتر از شیوه یکپارچگی حسی به تنهایی موجب بهبود رفتارهای کلیشه‌ای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم می‌شود.

comparing the effectiveness of sensory integration exercises on stereotyped behaviors with and without robot in boys with autism spectrum disorder

background and aims autism spectrum disorder in children manifests as qualitative degradation in communication and developing stereotyped patterns in behavior and interests. some researchers believe that the reason for creating stereotyped patterns in children’s behaviors is some sensory impairment in response to sensory stimuli. children with autism spectrum can use endorsed and predictable systems such as computers. robots may be used as friends or assistant therapists to teach various social and cognitive skills. the present study aimed to compare the effectiveness of sensory integration exercises on stereotyped behaviors with and without robots in boys with autism spectrum disorder.methods this research method was quasi-experimental with a pretest-posttest and follow-up design with a control group. the statistical population comprised all boys aged 7-9 years studying in tehran boys’ autism schools (the academic year 2018-2019). of whom, 45 children with autism were selected by convenience sampling and randomly assigned to two experimental groups (sensory integration exercises with and without robots) and one control group. data were collected using the stereotyped behaviors section of the second edition of the gilliam autism diagnosis test (1994) in the pretest, posttest, and a 2-month follow-up. both experimental groups used the 15-session sensory integration method, but one group also worked with the robot for 15 sessions. the control group received no intervention. the obtained data were analyzed using repeated measures analysis of variance and the bonferroni post hoc test with spss 22 software at a significance level of 0.05.results the results showed that the changes in stereotyped behavioral disorders were different in the three groups. the study of significant effects showed that in the experimental situation, the mean scores of the sensory integration exercises using the robot decreased more than those without the robot and the control group (p<0.05). conclusion findings show that combining sensory integration therapy and robot therapy improves the stereotypical behaviors of children with the autism spectrum more than sensory integration therapy alone.