تدوین بسته آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی و بررسی اثربخشی آن بر مشکلات دستخط کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی

زمینه و هدف: یکی از مشکلات اساسی کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی، نقص در مهارت‌های حرکتی ظریف به‌ویژه مشکلات دستخط است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تدوین بسته آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی و بررسی اثربخشی آن بر مشکلات دستخط کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی بود.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، از نوع ترکیبی (کیفی و کمّی) بود. بخش کیفی شامل تدوین برنامه درمانی و بخش کمی شامل روش نیمه‌آزمایشی با طرح گروه کنترل نامعادل و جلسه پیگیری بود. جامعه آماری در بخش کیفی متون مبتنی بر نظریات بارکلی (2015) و شامل متخصصان حوزه مهارت‌های حرکتی کودک و پژوهش‌های چاپ‌شده در مجلات معتبر در محدوده سال‌های 1390 تا 1399برای مقالات فارسی و 2000 تا 2020 برای مقالات لاتین در زمینه مداخله‌های حرکتی کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی بود. جامعه آماری در بخش کمی، شامل کلیه کودکان پسر با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی 127‌ساله در مقطع ابتدایی در منطقه 16 شهر تهران بود. برای نمونه‌گیری از بین مدارس منطقه 16، 4 مدرسه به صورت در دسترس انتخاب شدند و 30 کودک با این اختلال در آن شناسایی و سپس به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند (هر گروه 15 کودک). ابزارهای استفاده‌شده در بخش کیفی، متون استخراج‌شده و در بخش کمی شامل پرسش‌نامه‌های تشخیصی اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی و مشکلات دستخط بودند. کودکان گروه آزمایش طی 24 جلسه 60‌دقیقه‌ای در برنامه آموزشی شرکت کردند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته تجزیه‌و‌تحلیل شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که بسته آموزشی از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین با کنترل پیش‌آزمون، بسته آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی موجب بهبود معنادار در مشکلات دستخط در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد (0/001=p). نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برنامه آموزشی فعالیت‌های بدنی حرکتی بر مشکلات دستخط کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی اثرات مثبتی به همراه دارد.

Development of Physicalmotor Activities Training Package and Evaluation of its Effectiveness on Handwriting Problems in Children With Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

Background and Aims: One of the main problems of children with attention deficit / hyperactivity disorder is deficit in fine motor skills, especially handwriting problems. Accordingly, This study aimed to develop a training package of PhysicalMotor Activities and evaluate its impact on handwriting problems of children with ADHD.Methods: The present study was applied in terms of purpose and the method of combined type (qualitative and quantitative) as the qualitative part of treatment plan and the quantitative part of quasiexperimental method with unbalanced control group design and followup session. Statistical population in the qualitative section is based on the theories of Barkley (2015) and includes experts in the field of child motor skills and research published in prestigious journals from 2012 to 2020 for Persian articles and from 2000 to 2020 for the English articles in the field of motor interventions for children with ADHD. The quantitative part included all boys with ADHD aged 712 years in the primary schools of the 16th district of Tehran. For sampling among the schools in District 16, four schools were selected as available, and 30 children with ADHD were identified in those schools and then randomly assigned to two experimental and control groups (each group including 15 children). The instruments used in the qualitative section were extracted texts and in the quantitative section were Diagnostic Questionnaire of ADHD and Handwriting Problems Questionnaire. The children in the experimental group participated in the training program in 24 sessions of 60 minutes. Data were analyzed using a mixed analysis of variance.Results: In the qualitative part, research results showed that the training package had sufficient content validity in the opinion of experts. In the quantitative part, the results manifested that by controlling the pretest, the training package of physicalmotor activities caused a significant improvement in the handwriting problems in the experimental group compared to the control group (p=0.001).Conclusion: Overall the result of the present study showed that physicalmotor activities training program has positive effects on handwriting problems of children with ADHD.