نقش میانجی‌گری خودشفقت‌ورزی در رابطه بین نگرش به دین و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان

مقدمه و اهداف بهزیستی روان‌شناختی از مهم‌ترین نیازهای اساسی سالمندان است که می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی آنان تاثیر بگذارد. دین‌داری موجب افزایش بهزیستی روان‌شناختی می‌شود، اما علل این همایندی به ‌وضوح روشن نیست؛ بنابراین هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش واسطه‌ای خودشفقت‌ورزی در رابطه بین دین‌داری و بهزیستی روان‌شناختی است. مواد و روش‌ها بر اساس پیشنهاد گاداگنولی و ولیسر (1998) نمونه‌ای به تعداد 300 نفر از مردان سالمند سراهای نگهداری نیمه‌وقت شهر کرمانشاه به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. سالمندان به مقیاس‌های بهزیستی روان‌شناختی، خودشفقت‌ورزی و نگرش به دین پاسخ دادند. برای محاسبه شاخص‌های توصیفی از آمار توصیفی و برای بررسی رابطه میان متغیرهای پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 23 استفاده شد. همچنین به‌منظور تحلیل داده‌ها از مدل یابی معادلات ساختاری جهت آزمون مسیرهای میانجی‌گری در الگوی پیشنهادشده و پاسخ دادن به فرضیه‌های پژوهش درباره اثرات غیرمستقیم نگرش به دین از طریق خودشفقت‌ورزی از روش خودگردان سازی با استفاده از نرم‌افزار amos نسخه 23 استفاده شد. یافته‌ها نتایج تحقیق حاضر نشان داد اثر مستقیم نگرش به دین و بهزیستی روان‌شناختی بدون حضور متغیر میانجی (خودشفقت ورزی) معنا‌دار است و تایید می‌شود (48/0=β)، یعنی دین‌داری بدون حضور متغیر میانجی موجب افزایش بهزیستی می‌شود. همچنین اثر مستقیم نگرش به دین بر خودشفقت‌ورزی (46/0=β)، اثر مستقیم خودشفقت‌ورزی بر بهزیستی (80/0=β) و اثر غیرمستقیم نگرش دینی بر بهزیستی روان‌شناختی از طریق خودشفقت‌ورزی (37/0=β) معنا‌دار است و تایید می‌شود؛ بنابراین خودشفقت‌ورزی می‌تواند رابطه بین نگرش به دین و بهزیستی را میانجی‌گری کند. نتیجه‌ گیری پژوهش حاضر پس از ترسیم الگویی برای تعیین رابطه نگرش به دین با بهزیستی روان‌شناختی، رابطه نگرش به دین با خودشفقت‌ورزی و همچنین رابطه آن‌ها را با بهزیستی روان‌شناختی روشن کرد. بدین‌صورت که نگرش به دین می‌تواند با افزایش خودشفقت‌ورزی تاثیر مثبتی بر بهزیستی روان‌شناختی سالمندان اعمال کند؛ بنابراین توجه به نقش خودشفقت‌ورزی در تبیین رابطه نگرش به دین و بهزیستی روان‌شناختی حائز اهمیت است و می‌توان با ایجاد ظرفیت‌های فردی و روانی برای افزایش خودشفقت‌ورزی، بهزیستی روان‌شناختی سالمندان را بهبود بخشید.

Mediating Role of SelfCompassion in the Relationship between Attitude toward Religion and Psychological WellBeing in the Elderly

Background and Aims: Psychological wellbeing is one of the most important needs of the elderly, which can affect various aspects of their lives. Religiosity increases the psychological wellbeing, but the causes of this occurrence are not clearly known. Therefore, the purpose of the present study was to examine the role of selfcompassion in the relationship between religiosity and psychological wellbeing. Materials and Methods: According to Guadagnoli & Velicer (1998), a sample of 300 male elderly was selected through simple random sampling method in Kermanshah, Iran. The elderly responded to the following three questionnaires: psychological wellbeing, selfcompassion, and attitude toward religion. Descriptive statistics were used to calculate descriptive indexes. To investigate the relationship between research variables, Pearson correlation coefficient was used using SPSS software, version 23. Also, to analyze the data, structural equation modeling was used to test the mediation routes in the proposed model, and to answer the research hypotheses about the indirect effects of attitude towards religion through SelfCompassion, AMOS, version 23, was used. Results: The results showed that the direct effect of attitude to religion and psychological wellbeing without the presence of the intermediary variable (SelfCompassion) is significant and confirmed (β=0.48). That is, religiosity can increase wellbeing without the presence of a mediator variable. Also, the direct effect of attitude toward religion on SelfCompassion (β=0.46), the direct effect of SelfCompassion on wellbeing (β=0.80), and the indirect effect of attitude toward religion on psychological wellbeing through selfcompassion (β=0.37) were found to be significant. Conclusion: The present study, after drawing a pattern for determining the relationship between attitude toward religion and psychological wellbeing, clarified the relationship between attitude toward religion and selfcompassion, as well as their relationship with psychological wellbeing. This way, attitude toward religion was observed to have a positive impact on the psychological wellbeing of the elderly by increasing selfcompassion. Therefore, attention to the role of selfcompassion is important in explaining the relationship between attitude toward religion and psychological wellbeing and can improve the psychological wellbeing of the elderly by creating individual and mental capacities to increase selfcompassion.