اثربخشی برنامه غنی سازی ید: مروری بر مطالعات ملی یدرسانی نمک یددار

غنی سازی ید گستره جهانی دارد. پایش برنامه‌ریزی‌شده برنامه های غنی سازی ید باید انجام شود تا اطمینان حاصل گردد که غنی سازی در سطح مطلوب انجام می شود. این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی برنامه غنی سازی ید براساس داده های مربوط به شیوع گواتر، میانه دفع ادراری ید کودکان سن مدرسه و وضعیت یدرسانی نمک یددار که در مطالعات ملی انجام شده و از زمان شروع غنی سازی ید تاکنون گزارش شده است، انجام شد. برای یافتن اطلاعات علمی منتشر شده سیستم های نظارتی اختلالات ناشی از کمبود ید، اطلاعات مربوط به اختلالات ناشی از کمبود ید در سطوح ملی، جستجو در پایگاه های اطلاعاتی sid، sciencedirect، pubmed، scopus و iranmedex و بدون در نظرگرفتن محدودیت زمانی، به دو زبان فارسی و انگلیسی انجام شد. یافته های پژوهش های ملی منتشر شده به دست آمده، خلاصه و تفسیر شد. با آن که شیوع گواتر، دفع ید ادراری بچه های سن مدرسه و وضعیت یدرسانی نمک یددار، معیارهای مورد نظر سند ملی تغذیه و امنیت غذایی را برآورده کرده است اما هنوز در چند استان عدم کفایت تغذیه ای ید(میانه ادراری بالاتر یا پایین تر از حد مطلوب) مشاهده می شود. گرچه به نظر می رسد ایران به پیشرفت های قابل‌توجهی در یددار کردن جهانی نمک و رسیدن به همه معیارهای حذف کمبود ید رسیده است، اما عدم کفایت تغذیه ای ید مشاهده شده در برخی استان ها به توجه و چاره جویی نیاز دارد. همچنان با توجه به اهمیت پایش برنامه غنی سازی در حفظ این موفقیت، انجام پایش پنجم ملی ضروری به نظر می رسد.