مریم گلی: گیاه شناسی، ترکیبات شیمیایی، خواص دارویی و درمانی

مریم گلی(salvia limbata) گیاهی از خانواده نعناعیان(lamiaceae) است که دارای بیش از 900 گونه می باشد و در نقاط مختلفی از دنیا، پراکنده است. گونه هایی مثلs.urmiensis, s.sahendica, salvia hypoleuca و s.persepolitana بومی ایران هستند. مطالعات زیادی در مورد گونه s.limbata انجام شده است و به خاطر اثرات درمانی آن به طور گسترده در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیـاه حـاوی ترکیبات متنوعـی مانند؛ فلاونوییـدهای مختـلف، تانن ها و ترپنویید هایی مانند مونوترپن ها، دی ترپن ها، سرکویی ترپن ها sesquiterpenoids و تترا ترپنویید می باشد. از اثرات فارماکولـوژیکی ترترپنوییـد ها می تـوان به اثـرات ضـد دردی، ضد التهـابی،کـاهش دهنده فشارخـون، آنتی اکسیـدانتی، ضد میکروبی آن ها اشاره نمود. خواص ضد التهابی بارز ترپنوییدهای مریم گلی سبب شده است با استفاده از عصاره این گیاه مولکول های دارویی قدرتمندی را برای درمان بیماری های التهابی مزمن مانند؛ روماتیسم، آسم، التهابات روده ای و تصلب شرایین و غیره طراحی و ساخته شوند. بعضی از دی و تری ترپن ها ضمن نفوذ در سیستم عصبی مرکزی بر عملکرد آن تاثیر می گذارند .مصرف عصاره های آبی و الکلی گل های گونه limbata مریم گلی در دوز mg/kg 1000 حد آستانه درد و تعداد پرش در سندروم قطع مرفین در موش سوری را در فاصله زمانی 30 دقیقه در مقایسه با گروه کنترل کاهش داده است.