نتایج بحرانی و خطرناک آزمایشگاهی: مروری اجمالی بر تعاریف، تشخیص، ضرورت تکرار، تائید و گزارش آنان

 نقش آزمایشگاه بالینی در تشخیص، درمان و پیگیری بیماری، قطعی و قابل‌توجه می‌باشد. گاهی نتایج بعضی از آزمایش‌ها به‌گونه‌ای هست که اگر اقدام عاجل برای درمان آن انجام نگیرد، بیمار را در معرض خطر، عوارض جدی و حتی مرگ قرار می‌دهد. به این نتایج، نتایج بحرانی یا خطرناک می‌گویند. طی 40 سال گذشته، این نتایج موردتوجه زیاد پزشکان بالینی و علوم آزمایشگاهی قرارگرفته است. با عنایت به تاثیر غیرقابل‌انکار مداخله درمانی فوری در کاستن از عوارض مربوطه در بیمار، گزارش فوری این نتایج توسط آزمایشگاه به گروه درمانگر، اکیداً توصیه‌شده است. لذا، شناسایی این نتایج در بین انبوه نتایج روزانه آزمایشگاه، تائید و گزارش فوری آن به گروه درمانگر، توسط مسئولان ذی‌ربط و انجمن‌های تخصصی الزامی شد. علی‌رغم توافق همگانی برای گزارش‌دهی فوری این نتایج، در تشخیص این نوع نتایج، چگونگی تائید و یا روند گزارش‌دهی آنان بین آزمایشگاه‌های مختلف، حتی در یک منطقه تفاوت وجود دارد. در مقاله مروری حاضر، جنبه‌های مختلف تشخیصی، تائید و گزارش این نتایج در سطح کشور و جهان موردبررسی اجمالی قرارگرفته تا شاید بتوان یک‌رویه هماهنگ و یکنواخت و متناسب با شرایط هر منطقه/آزمایشگاه به دست آورد.

laboratory critical values; brief review of definitions, diagnosis, utility of repeat testing, confirmation and reporting

medical laboratories have significant role in diagnosis, management and follow up of the patients. occasionally, some results are “critical”, meaning that urgent/emergent  intervention is required in order to prevent major morbidities or mortality. during the last 40 years, significant attention has been paid to these results by laboratory specialists or clinicians. rapid communication and reporting of critical results to management team has been emphasized and been considered as a requirement by some regulators. while rapid reporting of critical values has been accepted universally, the details of confirmation and rout of reporting has not been standardized. herein, we present a brief review of various aspects of critical value results, such as how to diagnose, confirm and report them and describe theses process in our country and  through the world in order to reach a rather harmonized protocol capable of being established based on regional conditions.