بررسی نقش مولکول های fas و fasl در مسیر خارجی آپوپتوز به عنوان هدف درمانی در سرطان کولورکتال

در ایران، سرطان کولورکتال(crc) به ترتیب پنجمین و سومین سرطان رایج در مردان و زنان می‌باشد. هیچ انتخاب درمانی برای فرم متاستازی crc در دسترس نیست لذا شناسایی اهداف شیمی‌درمانی و مولکولی جدید جهت ارتقا بقا و درمان‌پذیری بیماران حائز اهمیت است. فرار از مسیرهای آپوپتوزی در ایجاد و پیشرفت سرطان از جمله crc نقشی مهمی را‎ ایفا می‌‌کند. شناخت اساس مکانیسم مسیرهای پیام‌رسان آپوپتوز و ابزارهایی که سرطان برای فرار از آپوپتوز استفاده می‌کنند منجر به طراحی درمان‌های موثر می‌شود که رشد سلول را مهار کند. یکی از مسیرهای خارجی آپوپتوزی، مسیر مرگ fas/fasl است. هدف از این مقاله مروری سیستماتیک، بررسی مسیر مرگ که می‌تواند در شناسایی هدف‌های درمانی جدید در سرطان کولورکتال موثر واقع شود. مسیر گیرنده مرگ، بر سیستم ایمنی تومور نظارت دارد و با استفاده از سلول‌های nk و t، سبب تخریب سلول توموری می‌شود و این عمل را از طریق القا آپوپتوز توسط fasl انجام می‌دهند. سلول‌های سرطانی طی پدیده حمله متقابل fas با بیان fasl باعث القای آپوپتوز در سلول‌های t می‌شوند و در نتیجه منجر به تضعیف پاسخ ایمنی علیه تومور می‌گردند. بدین منظور این مطالعه مروری سیستماتیک با استفاده از کلمات کلیدی سرطان، آپوپتوز، fas، fasl و سیستم ایمنی در پایگاه‌های اطلاعات 86 مطالعه که از سال 1995 تا 2020 به بررسی تغییرات آپوپتوز در سرطان پرداخته بودند، انتخاب و مورداستفاده قرار گرفت. حمله متقابل fas، مکانیسمی است که سلول‌های توموری برای فرار از ایمنی استفاده می‌کنند. ایجاد حساسیت مجدد به آپوپتوز به‌واسطه fas نوعی مداخله درمانی موثر محسوب می‌گردد؛ که با تغییر بیان ژن‌های fas و fasl می‌توان مانع از حمله متقابل fas توسط تومور شد و نهایتاً منجر به کارآمد شدن ایمنی در برابر سلول‌های توموری گردید. 

the investigation of the role of fas and fasl molecules in the extrinsic pathway of apoptosis as a target for cancer therapy in colorectal cancer

   colorectal cancer is the fifth common cancer in men and the third in women in iran. there is no therapeutic approach for metastatic colorectal cancer, so it is imperative to identify new chemotherapeutic and molecular targets to improve patient’s survival and the probability of being cured. resistance to apoptosis plays an important role in the development and progression of different cancers such as crc. understanding the basis of the mechanism of apoptosis pathways and the tools used by cancer for escaping from apoptosis results in the design of effecient therapies that inhibit cell growth. one of the apoptosis pathways is the extrinsic–fas/fasl pathway. in this article, the extrinsic pathway of apoptosis with focus on death pathway of fas and fasl in colorectal cancer has been reviewed aimed at finding new therapeutic targets for crc. fas-mediated apoptosis of lymphocytes normally serves immunoregulatory roles. anti-tumor cytotoxic t cells and nk cells eliminate tumor cells by inducing fas-mediated apoptosis using fasl. cancer cells such as colon tumor cells enable a “fas counterattack” against fas sensitive antitumor lymphocytes and lead to immune suppression against tumor cells. this systematic review article was conducted by searching keywords; cancer, apoptosis, fas, fasl, immune system in valid sources. 86 studies analyzing apoptotic changes in cancer from 1995 to 2020 were selected and used. fas counterattack is a mechanism, used by tumor cells to evade immune surveillance. it might be important to study the basis of this mechanism to design tumor-specific and effective treatment. triggering fas-mediated  apoptosis is an effective approach to cancer therapy. altering the expression of fas and fasl genes can inhibit the tumor strikes back by tumors and our immune system and work officially against tumor cells.