مروری بر نقش محافظتی آنتی‌اکسیدان‌ها بر آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو مایکوتوکسین‌ها

استرس اکسیداتیو به عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد تولیدشده(گونه‌های واکنش‌پذیر اکسیژن و نیتروژن) و ظرفیت خنثی‌سازی آنتی‌اکسیدانی بدن اطلاق می‌شود. آسیب سلولی و بافتی منتج از استرس اکسیداتیو از طریق افزایش پراکسیداسیون چربی، آسیب dna و پروتئین‌ها و در نهایت مرگ سلولی ایجاد می‌گردد. عوامل بیرونی و درونی متفاوتی ازجمله مایکوتوکسین‌ها در ایجاد مکانیسم آسیب‌زای فوق و تولید مولکول‌های حیاتی بدن ازجمله مالون دی آلدئید و هیدروکسی گوانوزین نقش دارند. مایکوتوکسین‌ها متابولیت های ثانویه و طبیعی برخی از گونه‌های قارچی، به‌عنوان رایج‌ترین آلاینده‌های مواد غذایی و خوراکی در جهان شناخته می‌شوند. این ترکیبات سمی به‌عنوان یک تهدید جدی برای سلامت انسان و حیوان مطرح می‌گردند. برخی ترکیبات آنزیمی و غیرآنزیمی موجود در طبیعت و دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی می‌توانند از طریق مکانیسم‌های متفاوتی منجر به مهار و کاهش شدت استرس اکسیداتیو ناشی از این اختلال در سیستم دفاع آنتی‌اکسیدانی بدن گردند.مطالعه مروری حاضر به‌طور مختصر به بررسی استرس اکسیداتیو مایکوتوکسین‌های اصلی به‌عنوان یک مکانیسم احتمالی آسیب‌زا و نقش محافظتی برخی ترکیبات طبیعی گیاهی و میکروبی دارای قابلیت آنتی‌اکسیدانی(به‌صورت مجزا یا مخلوط باهم)، در کاهش اثرات سوء استرس فوق پرداخته است. استفاده از ترکیبات طبیعی و بومی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی هر منطقه می‌تواند در استراتژی‌های کشف و تولید داروهای نوین و غذاهای فراسودمند دارای نقش محافظتی و درمانی بیماری‌ها که ازجمله اهداف استقرار دولت سبز در سیاست‌های کلان مدیریتی کشور است، موردتوجه قرار گیرد.

antioxidants protective effects on oxidative stress damage induced by mycotoxins: a review

oxidative stress identifies as the imbalance of free radicals (reactive oxygen and nitrogen species) and antioxidants defence. cellular and tissue damage of oxidative stress causes enhances lipid peroxidation, dna and protein damage and in finally cell death. different exo/endogenous factors such as mycotoxins play a role in causing damage mechanism with an increase or decrease the level of the vital molecule such as malondialdehyde (mda) and glutathione (gsh). mycotoxins are one of the most common foods and feed contaminants in the world, which considered a serious risk factor for human and animal health. several enzymatic and/or nonenzymatic natural compounds with antioxidant activity could be inhibiting/reducing oxidative stress damage severity due to the free radical’s imbalance via different mechanisms.the present study briefly reviews the oxidative stress of major mycotoxins as a potential pathogenic mechanism, and the protective role of some natural plant and microbial compounds with antioxidant capacity (either separately or in combination) in reducing the adverse effects of the above stress. the use of natural and indigenous compounds with antioxidant properties in each region can be considered in the strategies for discovering and producing novel medicines and processed foods that have a protective/therapeutic role as one of the goals of green government establishment in macro-management policies in the country.