تصویرپردازی صحنه‌هاى بهشت در کلام امام علی(ع) براساس دیدگاه سیّد قطب (موردکاوی کتاب تمام نهج‌البلاغه)

تصویر، در بلاغت قدیم وجود ندارد بلکه اصطلاحی جدید است که در پرتو بلاغت جدید به وجود آمده است. در بلاغت قدیم، عناصر صور خیال مانند تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه، ابزارهای آفرینش تصویر بوده اند؛ حال آن‌که تصویرپردازی از نگاه بلاغت جدید افزون بر صور خیال، از طریق انسجام موجود در واژه ها، عبارات، موسیقی، حرکات، رنگ ها، تقابل، گفتگو و ... نیز صورت می گیرد. سیّد قطب برای نخستین بار در کتاب «تصویرپردازی هنری در قرآن» شیوۀ بیانی برخی از آیات را بر اساس عناصر تصویرپردازی هنری مورد بررسی قرار داده است. از آن‌جا که تصویرپردازی یکی از ویژگی‌های اساسی خطبه های نهج‌البلاغه است، مقالۀ حاضر با هدف تطبیق یکی از نظریات بلاغت جدید در یکی از ارزشمندترین متون اسلامی و در قالب روش توصیفی تحلیلی، عناصر تصویرپردازی هنری صحنه‌هاى بهشت را در خطبه‌های 7، 8، 16 و 17 و وصیت های 1 و 2 در کتاب تمام نهج‌البلاغه استخراج و تحلیل کرده است. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که تخییل حسی، تجسیم، هماهنگی هنری، گفتگو، رنگ، حرکت، توصیف و موسیقی از عناصر پرکاربرد در صحنه‌های مورد مطالعه است.