مولفه‌های عقلانیت سیاسی مردم بر اساس نظام حق و تکلیف در نهج‌البلاغه

عقلانیت، حاکمیت عقل و منطق انسانی در سازماندهی روابط اجتماعی است و عقلانیت سیاسیِ مبتنی بر حق و تکلیف، باور مبتنی بر خِرد مردم به تعامل سازنده و مفید با زمامدار و جامعه سیاسی در چارچوب ادای حقوق و ایفای تکالیف است. از آن‌جا که عقلانیت سیاسی در شکلی نظام ‌مند، زمانی محقّق می گردد که مبتنی بر آگاهی کـافی باشد، این مطالعه کوشیده است مولّـفه‌ های حقوق زمامـدار بر مردم را بر اسـاس نظام حـق و تکلیفِ نهج البلاغه، معرفی نماید. این هدف، با رویکرد کیفی مبتنی بر منـطق استقرا و متکی بر اسـتراتژی داده بنیاد به گونه ای اکتشافی دنبال شده است. ضرورت بحث آن است که هر اندازه مردمان یک کشور، حقوق زمامدار و تکالیف خود در قبال وی و نظام سیاسی حاکم را بهتر بشناسند، تعاملی خردمندانه‌ تر با او و جامعۀ سیاسی برقرار می ‌کنند. نتایج تحقیق نشان دهندۀ آن است که بصیرت، ثبات، جهاد در راه خدا، مسئولیت اجتماعی، اطاعت و حمایت از زمامدار، بارزترین مولّفه های عقلانیت سیاسی مردم است که نهج‌البلاغه به دست می دهد.