تساوی حقوق در بستر قانون اساسی ایران و نهج‌البلاغه

موضوع تساوی حقوق از جمله مسائلی است که همواره مورد توجه اندیشمندان و مصلحان تاریخ بشر، به ویژه امام علی(ع) بوده است؛ به طوری که در سخنان آن حضرت، زوایای این موضوع بسیار مهم، موج می‌زند. از دیرباز، نگرش‌های مختلف به تساوی حقوق، باعث تفاوت دیدگاه‌ها نسبت به مساله تساوی حقوق شده است؛ در قانون اساسی ایران، اصل 3، 19، 20، 34 و 35 به مساله تساوی حقوق پرداخته‌شده و بر مبنای آموزه‌های حقوقی و مدیریتی نهج البلاغه، می‌توان مبانی دینی حقوقی این اصول را بهتر درک کرد و دقیق تر تحلیل نمود. نگاه امام علی(ع) دارای ویژگی‌ها و خصوصیاتی است که آن را از سایر نظرات، متمایز و برجسته می‌سازد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر سیره امام علی(ع) و سخنان ایشان به‌ویژه در نهج‌البلاغه بدین یافته‌های مهم دست یافته است: 1 از نظرگاه امام علی(ع)، حقوق نه ناشی از اراده اجتماع یا قدرت‌ها و نه ناشی از سیر تاریخی است، بلکه برخاسته از تکوین عالم خلقت و سرشت هستی است و ریشه در وحی دارد؛ 2 تساوی حقوق، به مفهوم داشتن امکانات یا موقعیت‌های برابر نیست بلکه به معنای امکان بهره‌برداری مساوی، طبق استعداد‌ها و توانمندی‌های افراد یک جامعه است 3 تساوی در کرامت انسانی و بهره‌برداری از امکانات و همچنین اجرای قانون، امری معقول و منطقی است، ولی اعتقاد به تساوی محض در شغل‌ها نامعقول و غیرطبیعی می‌نماید.