نگاهی سبک‌شناسانه به خطبه «متّقین»

خطبه «متّقین» از خطابه های وزین و رزین امیر سخنوران، امام علی(ع) است. گزاره های این خطبه، تصویری هنری از پارسایان و توصیف دقیق آنان است؛ تجسیم حالات معنوی اهل تقوا در شب و روز، ترسیم نگاه رفتاری آن ها به بهشت و جهنم، علم و حلم تقواپیشگان، بصیرت در دین، تعامل با گروه های مختلف مردم، آرزوها و سیره فردی و اجتماعی پرهیزگاران از ویژگی های تبلور یافته در این خطبه است. در جستار حاضر با نگاه درون‌متنی و در جهت بررسی سبکی این خطبه، از رهگذر واکاوی افقی متن، سه سطح فکری، زبانی و ادبی اثر مورد تحلیل و بررسیِ سبک شناسانه قرار گرفت و این نتیجه به دست آمد که از جمله ویژگی های سبکی این متن دینی می توان به مواردی مانند، توجّه به جملات کوتاه، کاربرد سجع، جناس، تکرار واکه ها، استفاده از آرایه هایی مانند مراعات نظیر، طباق و بینامتنی با قرآن کریم اشاره داشت. باید اذعان کرد که تمامی سبک ها و فرایندهای زبانی به‌کار گرفته شده در سطوح زبانی و ادبی با سطح فکری صاحب سخن تناسب، هماهنگی و همسویی دارد.